اثرات توام رژیم آبیاری و سطوح نیتروژن بر عملکرد و کارایی استفاده از نور و نیتروژن در گیاه ذرت

هدف: این مطالعه به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و میزان مصرف نیتروژن بر کارایی مصرف نور و نیتروژن و رابطه آن ها در شرایط آب و هوایی ایلام انجام شد. مواد و روش: آزمایش به صورت کرت های خردشده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام اجرا شد. آبیاری بعنوان عامل اصلی در سه سطح (۱۰۰I۱۰۰=، ۸۰I۸۰= و ۶۰I۶۰= درصد نیاز آبی گیاه)، و عامل فرعی کود نیتروژن در سه سطح (۰N۰=، ۱۰۰N۱۰۰= و ۱۵۰N۱۵۰= کیلوگرم در هکتار) بود.یافته ها: بالاترین میزان عملکرد دانه و زیستی به ترتیب با ۵۲۷۵ و ۱۷۲۰۹ کیلوگرم در هکتار در تیمار I۱۰۰ N۱۵۰ بدست آمد. پایین ترین میزان عملکرد دانه (۱۸۸۳ کیلوگرم در هکتار) و زیستی (۷۹۴۸ کیلوگرم در هکتار) در تیمار I۶۰N۰ مشاهده شد. کارایی مصرف نور گیاه ذرت، تحت تاثیر تیمارهای مختلف آبیاری و نیتروژن قرار گرفت و بین ۹۷/۱ (تیمار I۶۰N۰) تا ۶۶/۲ گرم بر مگاژول (تیمار I۱۰۰ N۱۵۰) متغییر بود. بالاترین میزان جذب تشعشع (۱۲۶۱ مگاژول بر متر مربع) در تیمار I۱۰۰ N۱۵۰ بدست آمد و کمترین میزان جذب تشعشع (۷۴۰ مگاژول بر متر مربع) در تیمار I۶۰N۰ مشاهده شد. بیشترین کارایی زراعی(۵/۴۷) و جذب (۶/۱) نیتروژن در تیمار I۱۰۰N۰ بدست آمد و بالاترین کارایی مصرف نیتروژن (۸۴/۳۰) در تیمار I۸۰N۰ حاصل شد.نتیجه گیری: در رژیم های مختلف آبیاری، رابطه بین کارایی مصرف نور و کارایی زراعی نیتروژن، یک رابطه معکوس بود. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از نیتروژن بیشتر، راهکار مناسبی برای بهبود عملکرد دانه در شرایط کم آبیاری نیست

Keywords:

تنش خشکی , جذب تشعشع , شاخص سطح برگ , کارایی نیتروژن , مدیریت پایدار منابع