مطالعات کانی شناسی و ژئوشیمی توفیتهای زئولیتی شده منطقه دماوند فیروزکوه (شرق تهران)

بخش فوقانی سازند کرج در محدوده دماوند- فیروزکوه مطالعه شده است. بررسی های صحرایی نشان می دهد که توفیتهای سبز سازند کرج در مناطق کیلان، حصاربن، و زرین دشت به صورت نامنظم دگرسان و در طی این دگرسانی به زئولیت همراه با بنتونیت تبدیل شده اند. مطالعات سنگ شناسی نشان می دهد که بخش اعظم توفیت ها در زمینه تیغه های شیشه ای (Glass Shard) تشکیل شده است، به طوری که این تیغه ها نیز از حاشیه دگرسان شده اند. مطالعات میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز تبدیل تیغه های شیشه ای از حاشیه به زئولیت و کانیهای رسی را تایید می کند. آزمایشات منحنیهای گرمایی TG)، (DTG وجود کانی زئولیتی کلینوپتیلولیت و ناخالصی کربنات را در توفیتهای شیشه ای نشان می دهد. همچنین فازهای اصلی کلینوپتیلولیت، کریستوبالیت و فازهای فرعی مسکویت و مونت موریلونیت با آزمایشهای پراش پرتو X (XRD) در توفیتهای شیشه ای شناسایی شده اند. مطالعات ژئوشیمی انجام شده بر پایه داده هایICP و XRF ترکیب شیمیایی توفیتهای زئولیتی را داسیت تا ریوداسیت تایید می کند که با ترکیب شیمیایی توفیتهای نادگرسان این منطقه تفاوتی ندارد. همچنین بر پایه این مطالعات ماگمای سازنده توفیتها از نوع کالکوآلکالن است. نمودارهای بهنجار شده نیز غنی شدگی از عناصر Th ,Ba ,Rb ,K را نشان می دهد که ویژگی ماگمای کمانها یا قوسهای آتشفشانی است.

Keywords:

Tuffite , Zeolite , Firuzkoh , Clinoptilolite , توفیت , زئولیت , فیروزکوه , کلینوپتیلولیت.