کانی زایی و دگرسانی کانسارآهن رشتخوار و سنگ های میزبان وابسته به آن

کانسار آهن رشتخوار در جنوب خاوری استان خراسان رضوی و ۴۸ کیلومتری خاوری رشتخوار قرار دارد. از نظر زمین­شناسی این کانسار در شمال خاوری بلوک لوت واقع شد و به نوار ولکانو پلوتونیک خواف-بردسکن وابسته است. سنگ های آذرین حدواسط به صورت استوک، دایک، گدازه و نهشته های آذرآواری سنگ میزبان کانسار هستند. این سنگ ها شامل دیوریت پورفیری، مونزوسینیت پورفیری، آندزیت، بازالت و لیتیک توف هستند که دارای بافت های دانه­ای، پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و هیالومیکرولیتیک هستند و از کانی های پلاژیوکلاز، فلدسپات های پتاسیم، آمفیبول و پیروکسن تشکیل شده اند. واحدهای رسوبی بیشتر از کنگلومرا، شیل و ماسه سنگ تشکیل شده­اند. کانی زایی آهن در این کانسار غالبا به صورت رگه هایی با ضخامت چند سانتیمتر تا ۲ متر و تا طول ۲۰ متر، با راستای غالب خاوری-باختری در داخل سنگ­های نفوذی دیده می­شوند. کانی زایی آهن بیشتر به صورت هماتیت (اسپیکولاریت) و مگنتیت بوده و کانی زایی مس نخست به صورت کالکوپیریت تشکیل شده و طی فرآیندهای سطحی به کربنات های مس (مالاکیت و آزوریت) و هیدروکسیدهای آهن (گوئتیت و لیمونیت) تبدیل شده اند. اصلی­ترین کانی های باطله عبارتند از کلسیت و کوارتز. دگرسانی­های پروپیلیتیک، سریستیک-پروپیلیتیک، سیلیسی و آرژیلیک پیشرفته مهم­ترین دگرسانی­هایی هستند که طی آن برخی از کانی ها همچون پلاژیوکلازها، فلدسپات های پتاسیم و آمفیبول ها به سریسیت، کلریت و کانی های رسی دگرسان شده اند.

Keywords:

iron , Lut block , Roshtekhar , Fe mineralization , spicularite , ایران , بلوک لوت , رشتخوار , کانی زایی آهن , اسپیکولاریت.