باکتری های هتروتروف در آب آشامیدنی شهر تبریز

زمینه و هدف: امروزه باکتری های هتروتروف به صورت شاخص شمارش بشقابی هتروتروف (HPC) به عنوان مکمل شاخص کلیفرم در کنترل کیفی آب مورد توجه قرار گرفته است. سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا حداکثر مجاز تعداد باکتری های هتروتروف را در شبکه های توزیع cfu/mL ۵۰۰ تعیین کرده است. نظر به اینکه تعیین باکتری های هتروتروف در آب آشامیدنی شهر تبریز جزء آزمایش های معمول نبوده و اطلاعات منتشر شده ای در این زمینه وجود ندارد لذا در این مطالعه، شاخص HPC در آب آشامیدنی شهر تبریز مورد بررسی قرار گرفته و مقادیر آن تعیین شده است. روش کار: ۵۰ نمونه آب از مناطق مختلف شهر تبریز، به گونه ای تهیه شد که کل شهر را پوشش دهد. نمونه ها  به صورت تصادفی و تحت شرایط استاندارد تهیه و از نظر شاخص HPC، کلیفرم، کلر باقی مانده، کدورت، دما و pH  مورد آزمایش قرار گرفتند. برای کشت باکتری های هتروتروف، از محیط های کشت R۲A و نوترینت آگار استفاده شده و آزمایش HPC به روش پخش بشقابی انجام گرفت. آنالیز آماری نتایج بدست آمده، از طریق آزمون های آماری رگرسیون و  test  Tصورت گرفت. نتایج: در ۵۰% نمونه های برداشته شده از مناطق مختلف شهر، باکتری های هتروتروف مشاهده گردید. بر اساس نتایج شمارش باکتری، تعداد باکتری های هتروتروف در شش منطقه بالای cfu/mL  ۵۰۰ گزارش شد. نتایج نشان داد که شاخص HPC در شبکه آب شهر تبریز بر اساس محیط نوترینت آگار برابر cfu/mL ۳۴۰ ± ۱۸۴ و بر اساس محیط  R۲Aبرابر cfu/mL ۳۱۵ ± ۱۵۴ بوده ضمن اینکه، در محیط کشت نوترینت آگار رشد بهتری مشاهده شد. بر اساس نتایج آنالیز آماری، ارتباط معنی داری بینHPC  و کلر باقی مانده در هر دو محیط کشت وجود داشت (برای نوترینت آگار ۰۵/۰ p < و ۳۴۷/۰- =  R، برای R۲A، ۰۵/۰ p < و ۳۱۲/۰-=  R). همچنین، بین دو شاخص HPC  و pH ، ارتباط معنی داری وجود داشت طوری که، با افزایش pH  ، HPC نیز افزایش می یافت (۰۱/۰ p <). در نهایت، رابطه بین نتایج HPC  در دو محیط نوترینت آگار و R۲A  کاملا معنی دار بود (۰۱/۰ p <؛ ۹۵/۰= R). نتیجه گیری: حضور باکتری های هتروتروف در ۵۰% از نمونه های مورد مطالعه نشان دهنده آن است که این باکتری ها در مناطق مختلف شبکه آب آشامیدنی شهر تبریز حضور دارند لذا، پایش ۶ ماهه یا حداقل یک ساله شاخص HPC در کنار باکتری های کلیفرم و مقایسه نتایج پایش دوره های زمانی مختلف می تواند به شناسایی وضعیت شبکه توزیع آب و اصلاح وضعیت مناطق مشکل دار و اطمینان بیشتر از کیفیت آب آشامیدنی کمک نماید.

باکتری های هتروتروف در آب آشامیدنی شهر تبریز Keywords:

Drinking water , Heterotrophic bacteria , HPC , Tabriz , باکتری هتروتروف , آب آشامیدنی , HPC , تبریز