پراکندگی جغرافیایی حیوان گزیدگی و هاری در استان های ساحلی دریای خزر طی سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷

زمینه و هدف: هاری بیماری ویروسی قابل انتقال از حیوانات خونگرم به انسان است. هاری با ایجاد انسفالیت حاد و کشنده در انسان و دیگر پستانداران یکی از علل ویروسی مرگ در کشورهای در حال توسعه می­باشد. بیماری عمدتا از طریق گازگرفتگی و گاهی از طریق نسوج مخاطی، تنفس، جفت، وسایل آلوده و پیوند اعضا منتقل می­شود. هدف این بررسی، ترسیم نقشه­ی پراکندگی جغرافیایی گازگرفتگی، بیماری و مرگ از هاری در استان­های ساحلی دریای خزر بوده است. روش کار: بررسی حاضر با جمع آوری داده­های موارد انسانی، دامی و حیوان گزیدگی از بخش تحقیقات و مرکز رفرانس هاری انستیتو پاستور و آزمایشگاه تشخیص هاری در پژوهشکده آمل طی سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ انجام گرفت. داده­ها به کمک نرم افزار SPSS تحلیل و نقشه­های پراکندگی به وسیله برنامه Arc GIS ۹.۲ ترسیم شد. نتایج: در این دوره ۶ ساله، از ۶۷۰۷۴۳ مورد گازگرفتگی در کشور، ۶۳۸۹۰ مورد (۵/۹%)در گلستان،۲۵۷۶۷ مورد (۸/۳ %) در مازندران و ۲۲۸۷۴ مورد (۴/۳ %) در گیلان بوده است. بیشترین توزیع مکانی گازگرفتگی در گلستان ،شهرستان­های آق قلا، بندر ترکمن، آزاد شهر و کلاله و در مازندران، گلوگاه، بهشهر، رامسر و نکا و در گیلان شفت، ماسال، سیاهکل و فومن می­باشد. از ۲۳۱۲ مورد هاری دامی در کشور، ۲۲/۹% در گلستان،  ۴% در مازندران و ۶/۲% درگیلان گزارش گردید. بیشترین توزیع مکانی هاری دامی در گلستان شهرستان های گنبد کاووس، بندر ترکمن، گرگان و کلاله و در مازندران شهرستان­های بهشهر، نکا و چالوس و در گیلان شهرستان­های ماسال، فومن و رضوانشهر می­باشد. سگ مهمترین ناقل (۳/۹۱%) برای انسان و سایر حیوانات بوده است. طی این سالها۴۱ مورد مرگ انسانی در اثر هاری در سراسرکشور گزارش گردیده که۲ مورد مرگ از مازندران می­باشد. نتیجه گیری: نتایج بررسی نشان می­دهد که برنامه­های کنترل و مراقبت بیشتری مورد نیاز است و می­تواند به برنامه­ریزی­های آینده در مراکز کنترل و مراقبت بهداشتی کمک نماید.

Keywords:

Rabies , Geographical Information System (GIS) , Animal bite , Golestan , Mazandaran , Gilan , هاری , گازگرفتگی , سامانه ی جغرافیایی(GIS , گلستان , مازندران , گیلان