نقش بیمارستان های آموزشی در بهبود شاخص های بهداشتی برنامه ملی مبارزه با بیماری سل

زمینه وهدف: علیرغم بکار گیری استراتژی درمان کوتاه مدت تحت نظارت مستقیم(DOTS) در برنامه ملی مبارزه باسل در کشور هنوز سل بعنوان مشکل عمده بهداشت عمومی در ایران باقی مانده است.هدف از انجام این مطالعه بررسی نقش بیمارستان آموزشی در بهبود شاخص های برنامه ملی سل بود.روش کار: در یک مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی مبتنی بر داده های موجود بیمارستانی پرونده های بیماران مبتلا به سل درمان شده در بیمارستان آموزشی رازی ومرکز بهداشت خوزستان بازبینی شدند. تشخیص، درمان وپیگیری بیماران بر اساس دستورالعمل کشوری مبارزه با سل بود. بیماران بستری شده حداقل برای دوهفته اول درمان در گروه HTB و بیماران سرپائی در گروه OTB قرار گرفتند. شاخص های کنترل سل (شامل میزان های: بیماران خلط مثبت، بهبودی کامل، شکست درمان، غیبت ازدرمان و مرگ) وانجام مشاوره قبل از درمان در دوگروه مقایسه شدند. داده های مربوط به اطلاعات فردی ریسک فاکتور های بیماری ونتیجه درمان در نرم افزار SPSS ۱۱.۵ و با استفاده از آزمونهای کای دو ودقیق فیشر انالیز شدند.نتایج: درمجموع ۲۳۵بیمار منجمله ۶۷بیمار بستری شده با تشخیص سل مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سن ۳۸ سال بود . ۱۲۲ نفر مرد(۹/۵۱%) و ۴۲ نفر(۹/۱۷%) سابقه زندان داشتند که در بین آنها ۲۰ نفر(۶/۴۷%) آلوده به ویروس نقص ایمنی انسانی(HIV) بودند.۵۳ نفر(۵/۲۲%) معتاد تزریقی بودند.از ۲۳۵ بیمار ۱۲۰نفر(۱/۵۱%) سل ریه خلط مثبت بودند.میزان بهبود یافته، شکست درمان، قصوردرمان وفوت شده به ترتیب در گروهHTB (۶/۸۰%،۹/۸%،۵/۴%،۹/۵%) و در گروهOTB(۶/۶۶% ،۳/۱۷% ،۱/۱۰% ،۹/۵%) بود. مشاوره قبل از درمان در ۷۵% گروه HTB و۵۲% گروه OTB انجام شده بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که بیمارستان آموزشی نقش مهمی درانجام مشاوره قبل از درمان و ارتقاء شاخص های کنترل سل نظیر تشخیص سل خلط مثبت و افزایش میزان بهبودی و احتمالا کاهش شکست وقصور درمان دارد.

Keywords:

Cured Tuberculosis , Treatment failure , Defaulted patient , DOTS , سل بهبودیافته , شکست درمان , غیبت از درمان , DOTS