مقایسه کارایی فنی و زیست محیطی صنایع انرژی بر استان اصفهان رهیافت تحلیل پوششی تصادفی ناپارامتری داده

زمینه و هدف: انتظار می رود سیاست های توسعه پایدار به نحوی طراحی شوند که فرایندهای تولید و محصولات تولیدی سازگار با محیط زیست بوده و کمترین اثرات جانبی را به دنبال داشته باشند. دغدغه این روزهای کشورهای توسعه یافته دست یافتن به توسعه پایدار است و این مهم با راهکار کارایی زیست محیطی ارزیابی می شود. کارایی زیست محیطی شناخته ترین و پرکاربردترین شاخص ارزشگذاری در رابطه با توسعه زیست محیطی است.   روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده و تحلیل پوششی تصادفی ناپارامتری داده­ها (StoNED)، کارایی فنی و زیست محیطی صنایع انرژی بر استان اصفهان را تخمین زده و به مقایسه نتایج می پردازد. داده های مالی شامل فروش سالانه، نیروی کار، هزینه مواد اولیه اصلی، موجودی سرمایه از صورت های مالی حسابرسی شده شرکت ها برای سال منتهی به ۱۳۹۶ جمع آوری شده و میزان مصرف انرژی و انواع انرژی مصرفی و درصد هریک از آنها از بخش فنی کارخانه  با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و تکمیل گردیده است. یافته ها: از فروض پژوهش پایین تر بودن میانگین کارایی زیست محیطی نسبت به میانگین کارایی فنی بود که نتایج بدست آمده نشان داد میانگین کارایی زیست محیطی به نسبت قابل توجهی پایین تر از میانگین کارایی فنی بنگاه هاست. همچنین نتایج نشان داد متوسط کارایی فنی در صنایع انرژی بر منتخب استان اصفهان، با استفاده از روش StoNED، ۷/۷۵ %  و متوسط کارایی زیست محیطی، ۱/۵۲% است. بدین ترتیب متوسط کارایی زیست محیطی صنایع مذکور، ۶/۲۳% پایین تر از میانگین کارایی فنی آنهاست. در میان سه گروه مورد بررسی، صنایع غیرفلزی مثل کارخانه های تولید سیمان و آجر نسوز متوسط کارایی فنی بالاتری با رقم ۳۵/۸۷% داشته درحالیکه متوسط کارایی زیست محیطی  ا ین گروه با عدد ۷۹/۴۸% پایین تر از دو گروه دیگر است. این موضوع با توجه به اینکه این صنایع از جمله آلاینده ترین صنایع کشور در انتشار CO۲ هستند کارایی پایین تر زیست محیطی آنها دور از انتظار نیست و در این مطالعه نیز تایید می شود. متوسط کارایی فنی صنایع فلزی۲۳/۸۱ % و متوسط کارایی زیست محیطی  ا ین گروه ۶۱/۵۵% و متوسط کارایی فنی صنایع شیمیایی و پتروشیمی ۹/۵۵% و متوسط کارایی زیست محیطی  ا ین گروه ۵۴/۴۹ % بوده است. بحث و نتیجه گیری : با توجه به اختلاف میانگین کارایی زیست محیطی محاسبه شده، پیشنهاد می شود برای بالا بردن کارایی زیست محیطی ، استانداردهای زیست محیطی متناسب با هر صنعت تدوین گردد.

Keywords:

کارایی زیست محیطی , صنایع انرژی بر , ستانده نامطلوب , روش StoNED