بررسی نقاشی های سقف چوبی شاه نشین خانه نصیرالملک شیراز

زیباییشناسی هنر ایران بر اصل تزیین استوار است. تزیین نوعی تقلید و الهام از طبیعت است که به اشکال گوناگون درهنر ظاهر میشود.نقاشی روی سقف یکی از شیوه های تزیین در معماری اسلامی است. معمولا از این هنر برای آرایشسقف فضاهای داخلی و بیرونی بنا استفاده شده است و اجرای آن بر روی سطوح چوب، کاشی، گچ، و آیینه ممکن بودهاست. نمونه های جذابی از این نقاشی ها را میتوان در سقف چوبی خانه های تاریخی شیراز مشاهده کرد. پژوهش حاضربا هدف بررسی نقاشی های سقف چوبی شاه نشین خانه نصیرالملک شیراز که از بناهای شاخص دوره قاجاریه می باشدانجام شده است. در این مقاله تزیینات نقاشی در سقف های چوبی خانه نصیرالملک مورد بررسی قرار گرفته است. بدینمنظور به ویژگی های نقاشی سقف شاه نشین این خانه از نظر تنوع رنگ، طرح ، مضامین و همچنین تکنیک اجراییتوجه شده است. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و اطلاعات بر مبنای مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه ایگردآوری شده است. در راستای تحلیل نقوش نقاشی های داخل خانه، نقاشی های سقف خانه توسط پژوهشگر عکاسیشده است .بر اساس این هدف، نقاشی های سقف شاه نشین خانه نصیرالملک از جهت حالت ، ژست ،نوع پوشش ، انتخابفضا و رنگهای به کار رفته در نقاشی ، طبقه بندی شده اند. براساس یافته های این تحقیق، نقاشی سقف های خانهنصیرالملک ازنظر فرم قاب بندی، نحوه اجرا، و نقوش تزیینی متنوع به نظر میرسد و انواعی از نقش مایه های گیاهی،جانوری، انسانی و مناظر طبیعی در آنها استفاده شده است. این نقوش به شیوه سنتی و اروپایی و با خصوصیات بومی اجراشده است. کیفیت این آثار از نظر اجرا، کاربرد نقوش و رنگ گذاری و پرداخت به گونه ای است که ماحصل این شناختتکمیل قطعاتی از تاریخ هنر در زمینه نقاشی بر سقفهای چوبی فن شناسی این تکنیک و همچنین بررسی نقوشکاربردی و به کار رفته در سقف خانه نصیرالملک که در دوران قاجار بنا شده است می باشد.

Keywords:

نقاشی بر سقف های چوبی , هنر و معماری قاجار , شاه نشین , خانه نصیرالملک , شیراز