مطالعه تطبیقی ریشه های شکل گیری نقاشی قهوه خانه ای و سقاخانه

نقاشی قهوه خانه ای و سقاخانه از جمله جریان های هنری در قرن اخیر در ایران هستند که باورهای دینی و اعتقادات مذهبیدر صورت های مختلف در این دو جریان هنری توسط هنرمندان به کار گرفته شده است. بروز و نمود باورهای دینی و اعتقاداتمذهبی در صورت و اشکال و میزان متفاوت با ریشه های شکل گیری این دو جریان ارتباط مستقیمی دارد و همین موضوعضرورت انجام پژوهش حاضر را ایجاب کرده است و اهدف پژوهش به چگونگی شکل گیری نقاشی قهوه خانه ای و سقاخانه وریشه های آن اختصاص یافته است. پرسش های پژوهش عبارتند از: ۱- جریانهای هنری نقاشی قهوه خانه و سقاخانه چگونهشکل گرفته اند و ریشه های شکل گیری دو جریان شامل چه عواملی است؟ ۲- میزان بازتاب باورهای دینی و اعتقادات مذهبیدر کدام یک از دو جریان نقاشی قهوه خانه ای و سقاخانه بیشتر است و علت های آن چیست؟ روش پژوهش از نوع مطالعاتتوصیفی- تحلیلی و کیفی است و داده های آن با جستوجو در منابع کتابخانه ای و اسنادی و تصویری گردآوری و تحلیل شدهاست. نمونه های مورد پژوهش شامل ۶ اثر از آثار نقاشی قهوه خانه ای و ۶ آثار از ۶ هنرمندان نقاشی سقاخانه ای به صورتهدفمند انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد هنر نقاشی قهوه خانه ای هنری عامیانه ومردمی است و ریشه در عقاید دینی و قرآنی دارد و نقاشی سقاخانه برخاسته از فضای دانشگاهی است و ریشه های مذهبی ودینی در آن کمرنگ است. بنابراین بازتاب باورهای دینی و اعتقادات مذهبی در هنر نقاشی قهوه خانه ای نسبت به نقاشیسقاخانه بیشتر مشاهده می شود.

Keywords:

نقاشی قهوه خانه ای , نقاشی سقاخانه , ریشه های شکل گیری , هنر عامه , هنر ملی گرا