بررسی نقادانه جرایم سمعی و بصری در حقوق کیفری ایران

پدیده جرم، جزء لاینفک جوامع بشری در اعصار و دوره های مختلف است تا جایی که نمی توان جامعه ای را بدون وجود این پدیده متصور شد. جرایم همواره خود را با جامعه تطبیق داده و همپای مناسبات و پیشرفت های گوناگون در عرصه های مختلف، پیش آمده اند؛ چنان که گویی اندیشه مجرمانه همواره در حال به روز شدن است. جرایم مربوط به آثار دیداری و شنیداری از جمله جرایمی هستند که نسبت به سایر جرایم سابقه چندانی ندارند؛ و به دنبال سوء استفاده از تکنولوژی های نوین، این جرایم پا به عرصه جامعه نهادند. وسایل ارتکاب جرایم سمعی و بصری عمده و قالب آن از طریق دوربین های عکاسی و فیلم برداری و تلفن همراه مجهز به دوربین، رایانه، بلوتوث، لوح های فشرده، عکس، نقاشی، مجسمه را شامل می شود. جرایم سمعی و بصری جهت تحقق نیاز به تصریح قانون گذار دارند. قانون گذار با توجه به ارزش های مورد قبول عامه مردم اقدام به جرم انگاری می نماید و برخی از اعمال و رفتارها که با ارزش های جامعه منافات دارند را جرم قلمداد می کند تا از این رهگذر از عفت و اخلاق عمومی صیانت کند و از سوی دیگر حقوق صاحبان آثار سمعی و بصری را نیز در چتر حمایت خویش قرار دهد. در نظام کیفری ایران در قوانینی نظیر قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ و اصلاحات مصوب ۱/ ۲/ ۱۳۹۲و همچنین قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیرمجاز می کنند به این موضوع اشاره شده است. این مقاله که با روش توصیفی و تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است برآن است که ضمن تعریف جرم و جرایم سمعی و بصری و انواع آن به نوع مجازات این جرایم در نظام حقوق کیفری ایران بپردازد.

Keywords:

جرم , سمعی و بصری , قانون گذاری , جرم انگاری , عفت عمومی