مقایسه میزان هیپریسین و اثر ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانی و سمیت سلولی گیاه گل راعی جمع آوری شده از سه منطقه جغرافیایی ایران

زمینه و هدف : هیپریسین به عنوان ماده اصلی در گونه های مختلف گیاه هیپریکوم دارای خاصیت ضدمیکروبی، ضدویروسی، مهارکنندگی غیراختصاصی کیناز و مهارکنندگی آنزیم دوپامین بتا هیدروکسیلاز است. این مطالعه به منظور مقایسه میزان هیپریسین و اثر ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانی و سمیت سلولی گیاه گل راعی (Hypericum perforatum L.) جمع آوری شده از مناطق مختلف جغرافیایی ایران شامل سه استان قم، گلستان و کردستان انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه توصیفی میزان محتوی هیپریسین عصاره متانولی از اندام های هوایی گیاه گل راعی با روش UV-Vis تعیین شد. فعالیت ضداکسیدانی عصاره ها از طریق اندازه گیری فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH و مهار پراکسیداسیون لیپید مشخص گردید. فعالیت سمیت سلولی از طریق آزمون تعیین میزان مرگ و میر میگوی آب شور مورد بررسی قرار گرفت. فعالیت ضدمیکروبی با بررسی قطر هاله عدم رشد در آزمون دیسک دیفیوژن و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی بررسی شد. یافته ها : میزان هیپریسین موجود در نمونه های قم، گلستان و کردستان به ترتیب ppm ۶۷۳، ppm ۱۲۲۳ و ppm ۱۵۶۸ تعیین شد. میزان فعالیت ضداکسیدانی و سمیت سلولی در نمونه های کردستان بیشتر از نمونه های قم و گلستان بود. در بررسی خواص ضدمیکروبی، از نظر تعداد میکروارگانیسم های حساس به عصاره، روند کلی قم کمتر از کردستان و نیز قم و کردستان کمتر از گلستان مشاهده شد. با این وجود در مورد دو سویه از جنس استافیلوکوکوس، عصاره گیاه کردستان با هاله ای برابر با ۱۹ و ۱۷ میلی متر به ترتیب برای استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیس و میزان حداقل غلظت مهارکنندگی برابر با ۲۵۰µg/mL برای هر دو سویه نام برده فعالیت بیشتری از خود نشان داد. نتیجه گیری : غنای هیپریسین در نمونه گیاهی گیاه منطقه سردسیر کردستان بیشتر بود. فعالیت ضدمیکروبی، ضداکسیدانی و سمیت سلولی در عصاره های مورد مطالعه قابل توجه بوده و روند تغییرات این فعالیت ها با روند تفاوت میزان هیپریسین در آنها هماهنگ است.

Keywords:

Hypericum perforatum L. , Hypericin , Antioxidant activity , Cytotoxic activity , Antimicrobial activity , گیاه گل راعی , هیپریسین , فعالیت آنتی اکسیدانی , فعالیت سمیت سلولی , فعالیت ضدمیکروبی