تاثیر اسید فولیک در جلوگیری از بروز ناهنجاری های تکوینی ناشی از مصرف طولانی مدت استامینوفن در موش آزمایشگاهی

زمینه و هدف : استامینوفن دارویی است که به طور شایع توسط مادران باردار در طی تمام مراحل بارداری به عنوان ضد درد و تب بر مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه به منظور روشن شدن اثرات تراتوژنیک مصرف طولانی استامینوفن در قبل و حین بارداری و تاثیرات اسید فولیک در پیشگیری از این اختلالات در جنین های موش طراحی گردید.   روش بررسی : ۲۱۰ سر موش باردار از سوش Balb/c در شرایط استاندارد آزمایشگاه حیوانات، در قالب ۳ گروه تجربی I ، II و III (هر گروه ۳۰ سر موش) دسته بندی شدند. حیوانات گروه تجربی I ) شامل ۳ زیر گروه ۱۰I ، ۲۰I و ۳۰I به تعداد ۱۰ سر موش در هر زیر گروه) به میزان mg/kg/day۴۰ شربت استامینوفن به صورت گاواژ به ترتیب در زمان های ۱۰ و ۲۰ و ۳۰ روز قبل از حاملگی و ۱۰ روز اول حاملگی دریافت نمودند. گروه های کنترل معمول و کنترل منفی به همان تعداد (۱۰ سر موش) به ترتیب نرمال سالین و ماده بی اثر دارو را مصرف نمودند. حیوانات گروه تجربی II (۱۰II، ۲۰II و ۳۰II) نیز به میزان mg/kg/day ۸۰ در دو دوز صبح و عصر و در زمان های فوق الذکر از دارو استفاده نمودند. همچنین در گروه تجربی  III(۱۰III، ۲۰III و ۳۰III) موش هاmg/kg/day۸۰ استامینوفن به همراه اسید فولیک با دوز mg/kg/day ۱۴/۰ دریافت کردند. یک سری گروه های کنترل معمول و کنترل منفی نیز برای این دو گروه استفاده شد. موش ها در روز ۱۸ حاملگی با استفاده از بیهوشی سزارین شده و جنین ها توسط استریومیکروسکوپ مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات در جداول توزیع فراوانی درج گردید و توسط آزمون هایANOVA  و  TUKEY و با استفاده از نرم افزار SPSS ارزیابی شد.   یافته‎ها : مصرف طولانی مدت استامینوفن برای هر دو دوز mg/kg/day ۸۰ و ۴۰ و در زمان های ۲۰ و ۳۰ روز قبل از حاملگی و ۱۰ روز اول حاملگی می تواند باعث ناهنجاری های در اندام از جمله بدشکلی، کوتاهی و عدم تشکیل دست و غیرقرینگی در اندام ها شود. خونریزی های زیرجلدی و جذب جنینی نیز از دیگر موارد مشاهده شده بود. در گروه ۳۰I  تعداد نوزادان ناهنجار ۱/۱۶ و ناهنجاری های اندام ۳/۱۱درصد مشاهده شد. در گروه ۲۰II میزان ناهنجاری های جنینی ۵/۶ درصد و ناهنجاری های اندام ۹/۴ درصد مشاهده شد. در گروه ۳۰II میزان ناهنجاری های جنین ۱۴ و ناهنجاری های اندام ۴/۱۲ درصد مشاهده شد. در گروه ۲۰III  که دارو و اسیدفولیک همزمان مصرف کردند،میزان ناهنجاری ها به ۶/۱ درصد کاهش پیدا نمود و در گروه ۳۰III  نیزمیزان ناهنجاری ها به ۶/۱ درصد تقلیل یافت (۰۵/۰P<).   نتیجه‎گیری : این مطالعه نشان داد که مصرف زیاد و طولانی مدت قبل و در حین حاملگی استامینوفن در موش ها باعث ناهنجاری های جنینی به ویژه در اندام ها می گرددو مصرف همزمان اسیدفولیک با استامینوفن در کاهش ناهنجاری نقش موثری دارد.

تاثیر اسید فولیک در جلوگیری از بروز ناهنجاری های تکوینی ناشی از مصرف طولانی مدت استامینوفن در موش آزمایشگاهی Keywords:

Acetaminophen , Pregnancy , Teratogenic effects , Folic acid , استامینوفن , اسیدفولیک , حاملگی , اثرات تراتوژنیک