تلقی عرفا و مشایخ صوفیه از«فقر» با تکیه بر کشف المحجوب علی هجویری و انسان کامل عزیز الدین نسفی

یکی از واژگان آشنای حوزه­ عرفان و تصوف اسلامی، «فقر» است. این واژه، در ادب صوفیه -که محصول اندیشه و تجارب متصوفه و عرفای بزرگ ایرانی و اسلامی است- فراتر از معنای لفظی و حقیقی اش، در اغلب متون عرفانی، کاربردی وسیع و چندسویه یافته است؛ به این معنا که فقر از آن بنده است و در مقابل آن، غنا مختص ذات باری تعالی است. گاهی پرتگاه هلاکت است وآدمی را تا مرز خروج از دین پیش می برد و گاهی به مصداق حدیث «االفقر فخری» مایه نازش و قرب به حضرت حق است.    ما در این مقاله می کوشیم تا به فراخور مجال، با تحلیل نگرش دو عارف نامی«علی هجویری» صاحب کشف المحجوب و«عزیز الدین نسفی» مولف انسان کامل، زاویه­ دید آنان را به این اصطلاح مهم عرفانی، بررسیم. گرچه به منظور پرورش بهینه مطلب، از باور عرفای نامی و سایر بزرگان حوزه عرفان و تصوف اسلامی هم، بهره برده­ایم.

Keywords:

poverty , Gnosticism and Sufism , Hojviri , Nasafi , فقر , عرفان و تصوف , هجویری , نسفی