مقایسه تاثیر آموزش خودآزمایی پستان توسط هم سالان و کارکنان بهداشتی، بر آگاهی و موانع انجام آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مقدمه: خودآزمایی پستان، تنها روش تشخیص زود هنگام در دسترس برای کنترل سرطان پستان در مراحل اولیه است، ولیکن اکثر خانم ها به طور منظم این معاینه را انجام نمی دهند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر آموزش خودآزمایی پستان توسط هم سالان و کارکنان بهداشتی بر آگاهی و موانع انجام آن در دانشجویان انجام شد. روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی، ۱۱۲دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی شیراز به طور تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه قرار گرفتند. از آنان پیش آزمون و دو پس آزمون گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات یک پرسشنامه محقق ساخته شامل اطلاعات عمومی و دموگرافیک شرکت کنندگان، آزمون سنجش آگاهی و آزمون سنجش موانع انجام خودآزمایی پستان بود. در گروه آموزش توسط هم سال از هر کلاس ۲ تا ۳ نفر به عنوان آموزش دهنده هم سال انتخاب شده و آموزش دیدند. دانشجویان در دو گروه توسط هم سالان و توسط کارکنان بهداشتی به طور مجزا آموزش دیدند. در پایان جلسات آموزشی، پس آزمون اول و ۶ هفته بعد پس آزمون دوم به عمل آمد. روش های آماری مورد استفاده آزمون های آماری مجذور کای، تی زوج و مستقل، آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر بودند. نتایج: میانگین نمرات آگاهی در گروه آموزش همسالان بلافاصله بعد از آموزش۲۵/۱±۰۵/۱۸ و در گروه آموزش کارکنان ۲/۲±۹/۱۶بود که این اختلاف از نظر آماری معنا دار بود (۲۷/۳,t= ۰۰۲/۰p=). همچنین این نمرات شش هفته بعد از آموزش در گروه آموزش همسالان برابر ۷۵/۱±۶/۱۶ و در گروه آموزش توسط کارکنان برابر ۱/۲±۹/۱۶ بود. که این تفاوت از نظر آماری معنادار بود (۹۰/۲,t= ۰۰۴/۰p=). میانگین نمره موانع انجام خودآزمایی پستان در حیطه های عوامل اضطراب، ذهنیت و آگاه مندی در افراد گروه آموزش توسط هم سال بالاتر از میانگین تغییرات نمره افراد گروه آموزش دیده توسط کارکنان بهداشتی بلافاصله بعد از آموزش بود و این تفاوت آماری در مورد آگاه مندی هم چنان معنادار بود. نتیجه گیری: از آنجا که اثربخشی آموزش خودآزمایی پستان به دانشجویان توسط هم سالان بیشتر از کارکنان بهداشتی بود پیشنهاد می گردد این شیوه آموزشی، به خصوص در آموزش بهداشت به جوانان بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

Education , breast self-examination , obstacles , peers , health care personnel. , آموزش , موانع انجام خودآزمایی پستان , هم سالان , کارکنان بهداشتی.