زمین دیس ها و چشمه های کارستی دره الموت، شمال قزوین

شناخت پدیده­های زمین­ریخت­شناسی که در اثر انحلال ایجادشده­اند، می­تواند کمک شایانی به شناخت سامانه­های کارستی نماید. از این رو، معمولا زمین­ریخت­شناسی نخستین مرحله در بررسی کارست می­باشد. دره الموت در زون ساختاری البرز میانی (مرکزی) قرارگرفته است و دربرگیرنده سازندهای دوران­های دیرینه­زیستی، میانه­زیستی، و نوزیستی است. مهمترین سازندهای کربناته الموت سازندهای سلطانیه، روته، الیکا، لار و تیزکوه هستند. در این پژوهش، پس از بررسی­های میدانی و نمونه­برداری از واحدهای سنگی سازندهای کربناته و مقایسه آن­ها از دید میزان گسترش زمین­دیس­های کارستی، توان کارست­زایی آن­ها مورد بررسی قرارگرفت. بررسی­های سنجش از دور به وسیله نرم افزار ILWIS بر روی تصاویر ماهوارهای لندست برای دست­یابی به جداسازی و محاسبه مساحت سازندهای کربناته، همچنین مدل ارتفاع رقومی انجام گرفت. مهم­ترین زمین­دیس­های کارستی در منطقه شامل انواع کارن، گودال انحلالی، غارک، غار، و چشمه کارستی هستند. به دلیل بارندگی بیشتر و دمای کمتر، شدت کارستی­شدن در بخش شمالی دره الموت بیشتر از جنوب آن است. برپایه تلفیق بررسی­های میدانی و داده­های سنجش از دور، شدت کارستی­شدن در منطقه الموت به ترتیب از زیاد به کم شامل: سازندهای روته، الیکا، تیزکوه، لار و سلطانیه می­شود. برپایه رده­بندی زمین­ریختی، کارستزایی الموت را کارست ناقص نامید.

Keywords:

Central Alborz , Geomorphology , Karstification , Qazvin , البرز میانی , زمین ریخت شناسی , قزوین , کارست زایی