شواهد یخچالی در مناطق کوهستانی مرز ایران، ترکیه و عراق (کوهستان بزسینا و دالامپر)

کوهستان بزسینا و دالامپر بین شهرستان های اشنویه و ارومیه، در نزدیکی مرزهای ایران، عراق و ترکیه قرار دارد. موقعیت مرزی، عدم وجود شرایط مناسب امنیتی، کوهستانی و صعب العبور بودن سبب شده است که بیشتر لندفرمهای یخچالی این ناحیه ناشناخته باقی بماند.  هدف پژوهش حاضر شناخت شواهد وقلمرو یخچالهای دوره های سرد گذشته بوده است. داده مورد استفاده در این پژوهش شامل نقشه ها ی توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰، داده ارتفاعی سنجنده استر، مشاهدات میدانی و برداشت نمونه های رسوب بوده است. برای تعیین خط برف مرز دائمی در گذشته ابتدا بر اساس روش رایت خط ۶۰ درصد سیرک های منطقه مشخص شد. سپس با به دست آوردن اختلاف ارتفاع بین سیرک ها و با استفاده از خط ۶۰ درصد، برف مرز دائمی در منطقه مورد مطالعه در ارتفاع ۸/۳۰۰۶ متری مشخص گردید که بر خط همدمای ۵ درجه سانتی گراد انطباق دارد. برای ارائه مستندات بیشتر در قلمرو یخچالی در مسیر مشاهدات میدانی از عمق ۴۰ سانتی متری برای تحلیل ها ی دانه سنجی و شکل سنجی نمونه برداری شد. ۵۰ دانه از هرنمونه برای تحلیل شکل سنجی مورد استفاده قرار گرفت و ۱۰۰ گرم از هر نمونه توسط الک، تا ابعاد حداقل ۶۳/۰میکرون مورد تحلیل گرانولومتری قرار گرفت. ضرایب گردی و کرویت نمونه های برداشت شده از رسوبات دره یخچالی نشان داد که ذرات تقریبا زاویه دار و کشیده هستند و کاملا گرد نشده اند که بیانگرقرارگیری آنها در زبانه های یخی می باشد.

Keywords:

Bozsina and Dalamper Mountains , Granulometry , Oshnavieh , Uromieh. , کوهستان بزسینا و دالامپر , دانه سنجی , اشنویه , ارومیه.