بررسی آثار نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر مخارج دولت در بخش بهداشت و سلامت در ایران

مقدمه: بررسی رفتار دولت در نحوه تخصیص منابع مالی به بخش سلامت به هنگام تغییرات مثبت و منفی در قیمت نفت از بعد سیاستگذاری حوزه بهداشت و سلامت دارای اهمیت فراوانی است. از این رو، هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی اثر نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر مخارج دولت در بخش سلامت طی دوره ۱۳۹۲-۱۳۷۵ در ایران بود.روش ها: برای بررسی اثر نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر مخارج دولت در بخش بهداشت و سلامت ابتدا تلاش شد با استفاده از یک مدل خودرگرسیو واریانس ناهمسان شرطی تعمیم یافته (GARCH یا Generalized auto-regressive conditional heteroscedasticity) نوسانات مثبت و منفی قیمت نفت محاسبه و سپس، با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی Bayesian و توابع واکنش به ضربه (Response function)، تاثیر هر یک از نوسانات مثبت و منفی بر مخارج دولت در بخش سلامت مورد بررسی قرار گیرد.یافته ها: هم در زمان افزایش قیمت نفت و هم زمان کاهش قیمت، دولت مخارج خود در بخش سلامت را افزایش داده و این مساله نشان دهنده اهمیت بخش بهداشت و سلامت به عنوان یکی از شاخص های مهم توسعه انسانی در سیاستگذاری های مربوط به تخصیص منابع در دوره مذکور از سوی دولت است.نتیجه گیری: نوسانات قیمت نفت به عنوان یکی از عوامل ایجاد بی ثباتی در تامین منابع درآمدی دولت در بودجه به شمار می آید. از این رو، تامین مخارج بخش بهداشت و سلامت به عنوان یکی از شاخص های اثرگذار بر توسعه انسانی از سوی دولت ممکن است با بی ثباتی هایی روبه رو شود. به همین منظور، مطالعه حاضر نشان می دهد که دولت در دوره مذکور تلاش نموده است تا تخصیص منابع به این بخش دچار بی ثباتی نشود.