بررسی و مقایسه تجمع فلزات سنگین در آب و خاک و گیاه تالاب بین المللی گاوخونی در سال های ۸۵-۱۳۸۱

مقدمه: تالاب گاوخونی یکی از مهم ترین تالاب های ایران است. در سال های اخیر به دلیل انجام فعالیت های صنعتی و کشاورزی در حوزه ی آبخیز تالاب، کیفیت محیط زیست آن تحت تاثیر قرار گرفته است. این تحقیق به منظور بررسی تعدادی از پارامترهای شیمیایی و غلظت فلزات سنگین در آب و خاک و گیاه تالاب گاوخونی و مقایسه نتایج با استانداردها و همچنین نتایج حاصل از بررسی های انجام شده در سال های گذشته، از طریق آنالیز نمونه های برداشت شده از محیط تالاب در اردیبهشت سال ۱۳۸۵ انجام گرفت. روش ها: نمونه های آب پس از انتقال به آزمایشگاه جهت تعیین فلزات سنگین، pH، هدایت الکتریکی و کلراید مورد آنالیز قرار گرفت. نمونه های خاک برداشت شده از سطح و عمق ۱۰ سانتی متری به همراه نمونه های گیاهی بعد از خشک شدن در حرارت ۱۰۳ تا ۱۰۵ درجه سانتی گراد در مجاورت اسید سولفوریک و هیدروژن پراکسید هضم شدند (۹). این نمونه ها پس از هضم و عبور از فیلتر تا حجم معینی رقیق شدند و سپس جهت تعیین فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی بر اساس روش A ۳۰۳ استاندارد متد (۷) مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت فلزات Cd، Cr، Cu، Mn، Ni، Pb و Zn در آب نقاط تعیین شده از پل ورزنه تا کوه سیاه تالاب به ترتیب برابر ۷۳/۰، ۰۵۴/۰، ۷۶/۰، ۰۵۸/۰، ۴۸/۰، ۱۴/۱ و ۰۷۵/۰ میلی گرم بر لیتر می باشد که این مقادیر از استانداردهای مربوط به آب آشامیدنی و آب مناسب برای کشاورزی نیز بیشتر است. همچنین غلظت های به دست آمده برای فلزات مذکور در خاک و گیاه از حدود استاندارد مربوط بیشتر می باشد. مقادیر مربوط به هدایت الکتریکی و کلراید آب تالاب نیز بیانگر آلودگی شدید آن می باشند که در صورت تداوم فعالیت های پیش گفته و تجمع آلاینده ها، موجودیت تالاب تحت تاثیر و تخریب قرار خواهد گرفت. نتیجه گیری: مقایسه نتایج حاصل از بررسی های انجام شده در سال های۱۳۸۱ و ۱۳۸۳، بیانگر روند افزایشی غلظت آلاینده های مذکور در آب و خاک تالاب می باشد، در حالی که مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق و بررسی های فوق بیانگر وجود تغییراتی مبنی بر کاهش بعضی از پارامترها در آب و خاک تالاب نسبت به سال های گذشته است. دلیل این امر بارش مناسب و پر آب شدن تالاب در سال ۱۳۸۵ می باشد.   واژه های کلیدی: تالاب گاوخونی، فلزات سنگین، رودخانه زاینده رود