مولفه های مفهوم سکر در متون عرفانی

منابع دست اول و دوم عرفانی در توصیف مفهوم سکر، از مولفه های مختلفی بهره برده اند که باعث ابهام و اختلاف زیاد در فهم آن شده است. این مقاله با رویکردی مفهوم شناختی از طریق توصیف و تحلیل، به ریشه های نظری و تاویلی سکر در قرآن، حدیث و روایت های اسلامی و عرفانی و عرفی پرداخته و پس از شناسایی ۱۲ مولفه مفهوم سکر در منابع عرفانی، آنها را به مولفه های اصلی و جوهری و فرعی و فرعی تر تقسیم کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تنها مولفه جوهری و اصلی سکر، مولفه وحدت و اتحاد با محبوب است و سایر مولفه ها عارضی اند. در این میان مولفه فجاه بودن سکر نشانگر حال بودن آن در تقسیم بندی اصطلاحی عرفانی است. کرامت و کرامت تراشی و اسطوره شدگی از مولفه های فرعی تر سکر است که بیشتر در پندار عامیانه و دریافت های سطحی تر از مفهوم سکر، به آن نسبت داده می شود. پایان این نوشتار، به بازتعریف مفهوم سکر می پردازد.

Keywords:

سکر , ایضاح مفهومی , عرفان اسلامی , وحدت و اتحاد