بررسی فقهی قاعده نفی سبیل در روابط بین الملل

بررسی فقهی قاعده نفی سبیل در روابط بین الملل* اکرم نوائی لواسانی[۱] چکیده : قاعده نفی سبیل از قواعد عام و کاربردی در فقه، اعم از شیعه واهل سنت است، بخصوص در روابط بین الملل اسلام نقش مهمی دارد. براساس آموزه های دینی، نیازها و ضرورت های زندگی عصر کنونی باید در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با سایر ملت ها و دولت ها ارتباط داشته باشد. اسلام برای این روابط، اصولی را ترسیم می کند که از جمله آن ها؛ «اصل نفی سلطه پذیری» است. طبق این اصل که برگفته از آیات و روایات و سیره معصومین علیهم السلام است، حفظ استقلال و عزت دولت اسلامی و مسلمانان و نفی هر گونه سلطه و نفوذ در ابعاد مختلف،ضروری است. البته کاربرد این اصل در روابط خارجی احتمال دارد و در مواردی با«اصل وفای به عهد» در تزاحم باشد که به نظر می رسد هر چند اصل اولیه بر تقدم اصل وفای به عهد است اما به طور کلی نمی توان یکی از دو اصل را بر دیگری مقدم داشت بلکه در هر مورد باید براساس مصلحت دولت اسلامی و مسلمانان و قاعده اهم و مهم اقدام کرد. واژگان کلیدی: روابط بین الملل ، نفی سلطه پذیری،استقلال ، اصل وفای به عهد، مصلحت.