بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان های نظامی ایران در سال ۱۳۹۷؛ بر اساس مدل پابن لاسو

زمینه و هدف: با وجود ناکافی بودن منابع تخصیص یافته به بخش سلامت، در بیشتر کشورهای در حال توسعه، تخصیص و به کارگیری مناسب همین منابع محدود نیز برمبنای برنامه­ ریزی درستی صورت نمی­ گیرد و غالبا کارایی بخش سلامت، کمتر از حد انتظار است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان های نظامی ایران انجام شد. روش ها: مطالعه به صورت مقطعی در سال ۱۳۹۷ برای بیمارستان­های نظامی ایران (۵۷ بیمارستان) انجام شد. داده های موردنیاز شامل وضعیت بیمارستان­ها و انواع تخت­های بیمارستانی در کشور، شاخص­ های عملکردی، وضعیت شاخص­ های دسترسی به منابع بیمارستانی و وضعیت نیروی انسانی در بیمارستان­های کشور به تفکیک سازمان­های متبوع از گزارش سالنامه آمار و اطلاعات بیمارستانی معاونت درمان وزارت بهداشت استخراج گردید. به منظور جمع آوری و محاسبه داده ها از نرم افزار کاربردی MSExcel v.۲۰۱۳ و جهت طراحی نقشه جغرافیایی از نرم افزار ArcMap v.۱۰ و به منظور سنجش کارایی از مدل پابن لاسو استفاده شد. یافته ها: سازمان نیروهای مسلح به ترتیب ۵.۷ %، ۴.۲ % و ۴ % بیمارستان­ها، تخت فعال و تخت ستاره­دار کشور را دارا می باشد. همچنین به ترتیب ۴.۳ %، ۳.۷۷ % و ۴.۹۷ % از تخت های ICU، NICU و CCU کشور را در اختیار دارد. در ۸۰ درصد استان­های نوار مرزی، حداقل یک بیمارستان نظامی وجود دارد و استان تهران با ۱۳ مورد بیشترین تعداد بیمارستان نظامی را دارد. بیمارستان­های نظامی به ترتیب ۱.۹۱ %، ۱.۴۶ % و ۲.۳۷ % از پرسنل بیمارستانی، پرستار و پزشک در کشور را در استخدام خود دارند. شاخص­ ضریب اشغال تخت و شاخص گردش تخت در بیمارستان­های نظامی بیشتر و شاخص متوسط اقامت بیمار پایین­تر از متوسط شاخص­های مذکور در کشور بود، که نشان­دهنده عملکرد مناسب بیمارستان­های نظامی نسبت به عملکرد سایر بیمارستان­ها در سطح کشور می­باشد. با این وجود براساس نمودار پابن لاسو ۳۷ درصد بیمارستان­های نظامی ایران دارای عملکرد مطلوب، ۳۷ درصد آنها عملکرد ضعیف و ۲۶ درصد آنها عملکرد متوسط داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر سازمان نیروهای مسلح به عنوان چهارمین سازمان ارایه ­کننده خدمات بیمارستانی و در اختیار داشتن سهم قابل توجهی از منابع بیمارستانی در کشور، با وجود عملکرد قابل قبول، نیازمند توجه ویژه، جهت استفاده بهینه از منابع موجود از طریق افزایش کارایی بیمارستان­های تحت پوشش خود می باشد.

Keywords:

Hospitals , Military Hospitals , Hospital Performance , Efficiency , Pabon Lasso Mode