تاثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR)بر سازگاری زناشویی، حس انسجام و انعطاف پذیری روان شناختی همسران جانبازان

زمینه و هدف: جنگ علاوه بر پیامدها و مشکلات جسمی و روانی برای جانبازان، اثرات نامطلوبی بر همسران آنها می­گذارد و آنان را در معرض مشکلات و استرس­هایی قرار می­دهد. لذا، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی بر سازگاری زناشویی، حس انسجام و انعطاف­پذیری روان­شناختی همسران جانبازان بود. روش ها: این پژوهش یک مطالعه نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون– پس­آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری مورد بررسی همه همسران جانبازان تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۷ بود که تعداد ۲۸ نفر به شیوه نمونه­گیری در دسترس انتخاب گردید و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (۱۴ نفر گروه آزمایش و ۱۴ نفر گروه گواه). ابتدا از هر دو گروه آزمایش و گواه، پیش­آزمون مربوط به پرسش­نامه­های سازگاری زناشوییLocke-Wallace  (۱۹۵۹)، حس انسجام Antonovsky (۱۹۸۷) و پذیرش و عمل-نسخه دومBond  و همکاران (۲۰۰۷)، انجام شد، سپس مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی به مدت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه­ای به مدت ۲ ماه، برای گروه آزمایش اجرا­­­­­­ شد، در حالی که گروه گواه هیچ درمانی دریافت ننمود. پس از اتمام مداخله، از هر دو گروه آزمایش و گواه پس­آزمون و مجددا سه ماه بعد، از هر دو گروه، پیگیری مربوط به همین پرسش­نامه­ها به عمل آمد. یافته ها: میانگین سنی گروه آزمایش ۳۷/۳±۸۵/۴۸ و گروه گواه ۹۲/۲±۶۴/۴۹ بود. تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر نشان داد درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی بر افزایش سازگاری زناشویی، انعطاف­پذیری روان­شناختی (۰۵/۰>p) و حس انسجام (۰۰۱/۰>p) تاثیر معنی­داری داشته است. این نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ گردید. نتیجه گیری: درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی، یک برنامه درمانی کارآمد برای ارتقاء سازگاری زناشویی، حس انسجام و انعطاف­پذیری روان­شناختی همسران جانبازان است. لذا به منظور افزایش سطح کیفیت زندگی همسران جانبازان، لازم است زمینه بکارگیری برنامه مداخله­ای کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی فراهم شود.

Keywords:

کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی , سازگاری زناشویی , حس انسجام , انعطاف پذیری روان شناختی , همسران جانبازان