بررسی و تحلیل جامعه شناختی عدالت اقتصادی در سیستم تامین اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی

عدالت و تبیین ابعاد و مولفه­های آن، یکی از مفاهیم مهم و چالش برانگیز در همه کشورها به شمار می­رود. اهمیت این موضوع در اقتصاد اسلامی به دلیل نگاه سختگیرانه­تر اسلام به عدالت، بیشتر از سایر مکاتب نمایان می­شود. نظام تامین اجتماعی به عنوان یکی از ابزارهای بازتوزیع درآمد، نقش مهمی در تحقق عدالت دارد و لیکن علیرغم پیوست کشور ایران به مقاوله­نامه­های بین­المللی و وجود اسناد و قوانین بالادستی متعدد، مطابق سیاست­­های کلی نظام تامین اجتماعی ابلاغی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ از جانب مقام معظم رهبری، تدوین الگوی تامین اجتماعی مطلوب با تاکید بر استقرار نظام چندلایه تامین اجتماعی، ضروری است. مطالعه حاضر در تلاش است تا برای دسترسی به مطمئن‎ترین توافق گروهی با نمونه­گیری و جمع­آوری نظرات خبرگان در دو دسته حوزه مدیریتی و کارشناس آشنا با مباحث ارزیابی و رتبه­بندی با استفاده از طریق پرسشنامه، به ­کارگیری روش دلفی و استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش تحلیل شبکه (ANP) به ارائه مناسب­ترین مدل تامین­اجتماعی در کشور بپردازد. بر اساس مذاکرات انجام گرفته با خبرگان و توابع ترجیحی به دست آمده در این مطالعه، این نتیجه حاصل شده است که در طراحی مدل تامین اجتماعی، عدالت اقتصادی از منظر اسلام دارای اولویت اول بوده و بااهمیت­ترین شاخص در بین شاخص­های تعریف شده می­باشد. با توجه به نتایج به دست آمده در این مطالعه پیشنهاد می­شود که اندیشمندان حوزه بیمه و تامین اجتماعی، به تببین و پیاده­سازی الگوی تکافل مبتنی بر عدالت اقتصادی اسلام در بخش بیمه بپردازند.

Keywords:

تکنیک دلفی , عدالت اقتصادی , اقتصاد اسلامی , تامین اجتماعی , تکافل