بررسی اثر صفات مرفولوژی بذر و مبداهای ارتفاعی مختلف بذر بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) بر سبز شدن و رویش نهال های یک ساله

به منظور بررسی میزان تاثیر صفات مورفولوژی و مبدا بذر بلوط ایرانی بر صفات رویشی نهال های به دست آمده، بذور سه ناحیه ارتفاعی پایین بند، میان بند و بالابند (۱۳۰۰، ۱۷۰۰ و ۲۰۰۰ متر از سطح دریا) جنگل نورآباد استان لرستان جمع آوری شده و پس از اندازه گیری صفات مورفولوژیک بذر هر درخت مادری از جمله طول، پهنا، حجم، وزن و تعداد بذر در کیلوگرم در زمین زراعی دانشگاه یاسوج کاشته شدند. سپس درصد سبز شدن، صفات رویشی مانند ارتفاع، قطر یقه، تعداد برگ، حجم و درصد زنده مانی نهال ها اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که به جز طول بذر، دیگر صفات مورفولوژیک بذر سه مبدا ارتفاعی با هم تفاوت معنی دار داشتند. هر چند که در میزان سبز شدن مبداهای مختلف تفاوتی مشاهده نشد، اما نهال های به دست آمده از مبداء ارتفاعی پایین و بالا به ترتیب به طور معنی داری بالاترین و کم ترین مقادیر شاخص بنیه گیاهچه، پارامترهای رویشی و نسبت تعداد برگ سبز به کل نشان دادند. از نظر زنده مانی نیز نهال های با مبدا ارتفاعی پایین و میانی به ترتیب از بالاترین و کم ترین مقدار برخوردار بودند. نتایج همبستگی نیز نشان داد که رابطه مثبت معنی داری بین صفات مورفولوژیک بذر با درصد سبز شدن و پارامترهای رویشی نهال ها وجود دارد اما با زنده مانی رابطه معنی داری نداشتند. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از بذور درشت تر و سنگین تر به دست آمده از مبدا ارتفاعی پایین می تواند موفقیت بالاتری در جنگل کاری های یاسوج در سال اول رویش داشته باشد.

Keywords:

بلوط ایرانی , جنگل کاری , رویش نهال , مورفولوژی بذر