ایده روشنفکری و موضع حوزه نجف

از جمله ایده­هایی که در صد سال اخیر در دنیای اسلام رخنه کرده، تفکر و یا ایده روشنفکری است که ادعا دارد عقل خودبنیاد بشر، می­تواند مشکلات را در عرصه نظر و عمل حل نموده و انسان را از آموزه­های ماورایی و وحیانی مستغنی کند، این ایده در میان برخی از دانش آموختگان مسلمان و بعضا حوزوی، نفوذ کرده و آنان نیز با تکیه بر عقل تجربی و مشاهدات علمی تلاش کردند تا آموزه­های دینی و حتی آیات و روایات را تفسیر و تبیین نمایند و به زعم خویش عقل و نقل را آشتی دهند. نوشتار پیش­رو، تلاش می­کند تا موضع نجف را در مقابل این رویکرد بررسی نماید و در این راستا، ابتدا نمونه­ای از فعالیت­های سلبی حوزه نجف در مقابل زایده عصر روشنگری و سپس فعالیت شهید صدر را به عنوان مصداقی از علمای حوزه، به عنوان نمونه­ای از فعالیت­های ایجابی که با بهره­گیری میراث علوی به ساماندهی حوزه پرداخته و نوآوری­هایی را برای جهان اسلام به ارمغان آورده است، اشاره خواهیم نمود تا روشن شود که حاصل روشنفکری حوزوی چگونه خود را از پیامد روشنفکری غربی متمایز می­نماید.

Keywords:

روشنگری , روشنفکری , روشنفکران , سکولاریسم , تجدد , تمدن , حوزه نجف , علمای نجف و شهید صدر