مردم سالاری در بینش و منش امام علی علیه السلام

در این نوشتار مفهوم دو بعدی مردم سالاری از نگاه حضرت علی علیهالسلاممورد بررسی قرار گرفته که عبارتند از: یکم، نقش مردم در حکومت مردمسالاری؛ دوم، وظایف حکومت مردمسالاری دینی در قبال مردم. در بخش آغازین با اشاره به بحث مشروعیت سیاسی در نظریه شیعه، به محورهای نقش مردم در حکومت از نظر حضرت علی علیهالسلام تحت عناوین زیر پرداخته شده است: ۱. نقش مردم در تاسیس حکومت دینی؛ ۲. نقش مردم در نظارت بر حاکمان و حکومت دینی؛ ۳. نقش مردم در مشاوره و نصیحت به رهبران در حکومت دینی؛ ۴. حق مردم در سوال و استیضاح از حکومت و حاکمان؛ ۵. وظیفه مردم در مخالفت با حکومت در صورت خروج از مدار دین و احکام الهی. در بخش دوم یعنی مسوولیتهای حکومت مردمسالار در قبال مردم، سعی در ترسیم دیدگاههای حضرت امیر در این زمینه شده و به طور محوری درباره سه کارویژه و مسوولیت حکومت دینی در برابر مردم توضیحاتی داده شده است: ۱. گسترش عدالت و مبارزه با مظاهر مختلف فقر و فساد و تبعیض؛ ۲. توزیع مناصب و مسوولیتها بر پایه امانت و کفایت (شایسته سالاری)؛ ۳. حفظ رابطه حقیقی حاکمان با مردم، ساده زیستی و همطرازی با اقشار پایین جامعه در برخورداریهای دنیوی.