«ابوالحسن علی بن حسین مسعودی و برخی از آثار او» در گذشته به سال ۳۴۶ قمری، ۹۵۶ میلادی

قرن چهارم هجری یک از درخشان ترین ادوار علمی و ادبی اسلامی است. چهره های روشن دانشمندان و آثار ارزنده و سترگی که از ایشان برای ما باقی مانده یکی از امتیازات برجسته قرن مذکور است. کتب زیادی درباره اهمیت این قرن نوشته شده که شاید یکی از بهترین آنها کتاب « الحضاره الاسلامیه فی القرن الرابع الهجری» اثر ادم متز دانشمند آلمانی مقیم سویس است که وسیله استاد محمد عبدالهادی ابوریده در دو جلد به عرب ترجمه شده و تلخیصی از آن به فارسی با نام « تاریخ تمدن اسلام در قرن چهارم» وسیله آقای محمدحسین استخر فراهم آمده است. اصطلاحی که برای این قرن با عبارت عربی «عصرالنهضه» یعنی دوره جنبش علمی اسلامی وضع نموده اند کاملا منطبق با واقعیت و حقیقت است. یکی از بزرگترین شخصیتهای علمی این قرن «مسعودی» مورخ و جغرافی دان و جهانگرد بزرگ اسلامی است که گروهی از خاورشناسان او را هرودت مشرق زمین و پیشوای تاریخ نویسان دانسته اند و چون در کتابهای فارسی یه مقاله نسبتا جامعی درباره او برخورد نکرده ام مقاله زیر را درباب او و آثارش فراهم آمد به امید آنکه برای دانشجویان گرامی بی فایده نباشد.