بررسی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از متریک های سرزمین (مطالعه موردی حوضه آبریز رودخانه رودبارکرمان )

تغییر کاربری اراضی در جوامع توسعه یافته و در حال توسعه علل متفاوتی دارد. اغلب در جوامع توسعه یافته، دل یل اقتصادی مانند توسعه شهری، کشاورزی صنعتی و افزا یش نیاز به نگهداری منابع طبیعی برای نسل های آتی باعث تغییر کاربری اراضی می باشد. در حالی که در جوامع در حال توسعه، تغییر کاربری اراضی به دلیل فقر، رشد سریع جمعیت و موقعیت اقتصادی می باشد. آگاهی از انواع پوشش های سطح زمین و فعالیت های انسانی که منجر به تغییرات کاربری اراضی می شود، از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از ابزارهای مفید برای شناسایی تغییرات پوشش گیاهی در طول زمان، تصاویر هوایی و تصاویر ماهواره ای می باشد که نقش مهمی در ارزیابی های منطقه ای و ملی ایفا می کند. از مهمترین متریک های مرتبط با پایش تغییرات کاربری اراضی می توان به متریک مساحت، تعداد لکه ها، میانگین اندازه لکه ها، تراکم لکه ها و متریک پیوستگی نام برد. از جمله مهمترین عوامل اثرگذار در تغییرات نوع رودخانه ها، عوامل انسانی مانند تغییر کاربری اراضی حاشیه رودخانه و تغییر در فرآیندهای هیدروژئومورفولوژیک می باشد که هم بر وضعیت مورفولوژیکی و هم اکولوژیکی رودخانه اثرگذار است. قلمروی رودخانه ها در طول زمان با احداث و گسترش جاده ها و راه های ارتباطی، ساختمان سازی و ویلاسازی در حر یم رودخانه، تخریب جنگل ها، عدم رعایت فصل چرا و تعرض به حریم رودخانه و تخریب مراتع و پوشش گیاهی دستخوش تغییراتی میشود که پیامد آن تغییر در د بیرودخانه، ر سوبگذاری، تغییرات مورفولیوژیکی و اکولوژیکی آن میشود. قلمروی رودخانهها در طول زمان با احداث و گسترش جادهها و آن میشود. در این پژوهش، تغییرات کاربری اراضی حوضه آبریز رودخانه رودبار واقع در کرمان در طول زمان بین سالهای ۱۳۴۲ الی۱۴۰۲ بررسی شده است. برای اینکار ابتدا موقعیت رودخانه رودبار در عکسهای هوایی قدیمی مشخص شد سپس با تصاویر ماهوارهایمقایسه گردید. بعد از آن با نرم افزار ۱۰.۵ ArcGIS مساحت انواع کاربریهای جدید که در حریم رودخانه اعمال شده مشخص گردید. نتایج نشان میدهد که در شصت سال اخیر رشد زمینهای زراعی و باغات و مناطق مسکونی در حریم این رودخانه به شکل فزایندهای زیادشده است.

Keywords:

تغییرات کاربری اراضی , متریک سرزمین , پوشش گیاهی