مقایسه اثربخشی «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ سالمندان

مقدمه: یکی از مسائل شایع دوره سالمندی اضطراب است، و یکی از انواع اضطراب که سالمندان با آن مواجه هستند اضطراب مرگ است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ سالمندان بود. روش کار: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را سالمندان مراجعه کننده به مراکز بهداشت در شهر تهران در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ تشکیل می دادند که در این مراکز دارای پرونده سلامت بودند. از میان آن ها ۴۵ تن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در ۲ گروه مداخله و ۱ گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی و»مقیاس اضطراب مرگ تمپلر» (Templer Death Anxiety Scale) بود. روایی محتوای ابزار به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. پس از اجرای ۸ جلسه «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و ۹ جلسه «روایت درمانی» برای گروه های مداخله، داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۴ تحلیل شد. یافته ها: «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ در گروه های مداخله اثرگذار بود (۰۴۳/۰=P). اثر زمان بر اضطراب مرگ (۰۰۱/۰=P) نسبت به مرحله پیش آزمون اثرگذار بود. اثر متقابل زمان*              گروه ها بر اضطراب مرگ (۰۰۱/۰=P) نسبت به گروه کنترل اثرگذار بود. در مرحله پس آزمون تفاوت میانگین اضطراب مرگ گروه «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و کنترل (۰۵/۰>P) و «روایت درمانی» و کنترل (۰۵/۰>P) معنادار بود، اما تفاوت «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» (۰۵/۰ نتیجه گیری: «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ سالمندان اثربخش بودند. پیشنهاد می شود که در جهت کاهش اضطراب مرگ سالمندان درمان های فوق در کنار درمان های دارویی برگزار شود.

Keywords:

Death Anxiety , Narrative Therapy , Mindfulness , Elderly. , اضطراب مرگ , روایت درمانی , ذهن آگاهی , سالمندان.