شناسایی و رتبه بندی معیارهای محیط زیستی اثرگذار بر توسعه فیزیکی شهر شیراز

با توجه به رشد شتابان شهرنشینی و افزایش شدید جمعیت شهرها، مساحت شهرها نیز گسترش یافته و زمین های حاشیه شهرها اشغال می شود. رشد فیزیکی شهرها ممکن است منجر به تغییر کاربری اراضی کشاورزی شده و به مراتع طبیعی و کوهستان ها تجاوز کند؛ بنابراین توسعه فیزیکی شهرها می تواند به تخریب محیط زیستی دامن بزند. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه بندی معیارهای محیط زیستی اثرگذار بر توسعه فیزیکی شهر شیراز است. در این پژوهش با بررسی مقالات، گزارش ها و کتب مختلف و نیز مشورت با اساتید و متخصصان محیط زیست و خدمات شهری مهمترین مولفه های محیط زیستی اثرگذار بر توسعه فیزیکی شهر شیراز شناسایی شده است و سپس پرسشنامه ای جهت سنجش و ارزیابی متخصصان حوزه ساخته شد. نمونه آماری این پژوهش بر اساس روش کوکران تعیین و ۲۳۲ نفر از متخصصان محیط زیست و خدمات شهری شهر شیراز به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش بر اساس رویکردهای توصیفی و آزمون فریدمن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد بعد «حفاظت از اکوسیستم» مهمترین بعد اثرگذار بر توسعه فیزیکی شهر شیراز با در نظر گرفتن الزامات محیط زیستی است و پس از آن ابعاد «آلودگی زیست محیطی»، «بعد مصرف سوخت و سیستم حمل و نقل» و «بعد توسعه فیزیکی پایدار شهر قرار دارند. همچنین در بین ۲۲ مولفه بررسی شده و بر حسب نظرات کارشناسان، مولفه «در نظر گرفتن حریم رودخانه ها، انهار، مسیل ها، مرداب ها و برکه های طبیعی» مهمترین معیار محیط زیستی اثرگذار بر توسعه فیزیکی شیراز است و پس از آن «اجتناب از تخریب مراتع و قطع درختان»، «حفاظت از تنوع زیستی»، «حفاظت از پهنه های زیستی و اکولوژیکی اطراف شهرها به عنوان منبع تداوم حیات منطقه» و «حفاظت از باغ ها و اراضی کشاورزی» قرار دارند.