مکان یابی بیمارستان های صحرایی و تخصیص منابع پس از زلزله احتمالی در شهر آمل

زمینه و هدف انتقال آسیب دیدگان به مراکز درمانی یکی از چالش های مهم امدادرسانی در سوانح طبیعی و حوادث انسان ساخت است. اغلب به دلیل خسارات ناشی از سانحه، انتقال آسیب دیدگان به مراکز درمانی ایمن در کوتاه مدت ممکن نیست. احداث بیمارستان های صحرایی در مکان های مناسب یکی از راه حل های رایج در این مواقع است. هدف کلی این پژوهش، استفاده بهینه از منابع است تا عملیات امدادرسانی در زمان مناسب و با کیفیت بهتری انجام شود. روش این پژوهش به مدل سازی ریاضی مسئله مکان یابی بیمارستان های صحرایی و نحوه تخصیص منابع پزشکی از جمله پرسنل پزشکی و داروهای مورد نیاز به این بیمارستان های موقت پرداخته و یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح برای آن ارائه کرده است. برای ارزیابی مدل پیشنهادی نیز داده های واقعی شهر آمل جمع آوری و از آن ها به عنوان داده های ورودی مدل استفاده شده است. روش حل مدل پیشنهادی نیز یک روش دقیق محسوب می شود که جواب بهینه را با استفاده از نرم افزار بهینه سازی گمز به دست می آورد.  یافته ها نتایج محاسباتی، بهترین مکان ها را برای استقرار بیمارستان های صحرایی نشان داده و مشخص شده است که هر بیمارستان صحرایی مستقر شده، چقدر بایستی ظرفیت (تخت) داشته باشد و چه تعداد پرسنل پزشکی و وسایل نقلیه امدادی برای عملیات امدادرسانی مورد نیاز است. تحلیل حساسیت ها نیز نشان داده است که اگر هر یک از بیمارستان های واقع در شهر آمل، به سبب سانحه دچار آسیب و غیر فعال شوند، جواب مسئله چه تغییری خواهد کرد و مکان های مناسب برای استقرار بیمارستان های صحرایی در این شرایط چه تغییری خواهد کرد. نتیجه گیری با توجه به اینکه پس از سوانح طبیعی، سازمان ها و تصمیم گیرندگان خیلی سریع باید اقدام کنند و تصمیمات خود را در رابطه با نحوه مدیریت بحران در مناطق آسیب دیده اتخاذ کنند، ممکن است تصمیمات گرفته شده چندان مناسب و یا بهینه نباشد. در این راستا، این تحقیق می تواند به سازمان ها کمک کرده تا بهترین تصمیمات را در رابطه با نحوه استفاده از منابع محدودی که در دسترس هستند، اخذ کنند. نوآوری اصلی این پژوهش مکان یابی بیمارستان های صحرایی همراه با در نظر گرفتن بیمارستان های فعال در اطراف نواحی آسیب دیده است تا آسیب دیدگان بتوانند علاوه بر بیمارستان های صحرایی احداث شده، به بیمارستان های فعال نیز منتقل شوند. همچنین در این مدل، محدودیتی برای اتمام زمان خدمت رسانی اعمال شده، به طوری که وسایل نقلیه امدادی در مدت زمان محدودی فرصت دارند تا مصدومان را به مراکز امدادی منتقل کنند.

Keywords:

Disaster risk management , location selection , Resource allocation , Integer programming , مدیریت ریسک بحران , مکان یابی مراکز درمانی , تخصیص منابع , برنامه ریزی عدد صحیح