اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری بر متغیرهای شناختی و هیجانی در دانشجویان مبتلا به اختلال بی خوابی دانشگاه کردستان در سال ۱۳۹۵

مقدمه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری بر باورها و بازخوردهای نارساکنش درباره خواب، نشخوار فکری، نگرانی و برانگیختگی پیش از خواب در دانشجویان مبتلا به اختلال بی­خوابی دانشگاه کردستان بود.   مواد و روش­ها: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویانی بودند که در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ در دانشگاه کردستان مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل ۳۴ دانشجوی مبتلا به بی­خوابی بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه ۱۷ نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند و پرسشنامه­های شدت بی­خوابی، باورها و بازخوردهای ناکارآمد درباره خواب، نشخوار فکری، نگرانی و برانگیختگی پیش از خواب را تکمیل نمودند. به افراد گروه آزمایش به مدت ۱۲ جلسه ۷۵ دقیقه ای درمان شناختی رفتاری برای بی­خوابی ارائه گردید؛ اما گروه کنترل هیچ مداخله­ای دریافت نکرد. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل واریانس مکرر تجزیه و تحلیل شدند.   نتایج: نتایج حاکی از این بود که نمرات تمامی آزمون­های شدت بی­خوابی (۴۱%)، باورها و بازخوردهای نارساکنش درباره خواب (۳۵%)، نشخوار فکری (۲۹%)، نگرانی (۴۴%) و برانگیختگی پیش از خواب (۲۶%) در گروه آزمایش، در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری کاهش قابل توجهی نسبت به شرکت کنندگان گروه کنترل داشته­اند (۰۱/۰>P < /span>) که این نشان دهنده اثربخشی درمان بوده است.   نتیجه­ گیری: بر اساس یافته­های پژوهش، می­توان متغیرهای شناختی و هیجانی را واسطه­ های کلیدی اثربخشی درمانی، درمانگری شناختی رفتاری دانست؛ بنابراین، تمرکز انحصاری روش­های درمانی بر این متغیرها ممکن است به پیامدهای درمانی بهتری منجر شود.

Keywords:

درمانگری شناختی رفتاری , اختلال بی خوابی , متغیرهای شناختی , متغیرهای هیجانی , دانشجویان