بررسی اثر کاربرد نیتروژن در شرایط شور بر پاسخ های بیولوژیک گیاه دارویی Capparis spinosa L.

تنش شوری یکی از عمده ترین تنش های غیرزیستی است که با کاهش جذب آب و برهم زدن تعادل عناصر غذایی باعث کاهش رشد گیاه می شود. در این تحقیق به منظور بررسی اثر کود نیتروژن بر صفات فیزیولوژیکی گیاه کبرL.   Capparis spinosa در غلظت های بالای نمک، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کاملا تصادفی با ۳ تکرار در سال ۱۴۰۰ در آزمایشگاه تحقیقاتی زرند انجام شد. فاکتور اول شامل پنچ سطح شوری (۱۰۰ شاهد)، ۲۰۰، ۳۰۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ میلی مولار) و فاکتور دوم شامل چهار سطح کود نیتروژن (۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ پی پی ام) بود. صفات مورد مطالعه شامل وزن خشک اندام هوایی در مرحله گل دهی، محتوای پرولین، قند محلول، مالون دی آلدئید،آنزیم کاتالاز، ترکیبات فنلی و محتوی کلروفیل اندام هوایی بود. نتایج نشان داد که عملکرد کوانتوم، محتوای پرولین و قندهای محلول تحت تاثیر شوری و نیتروژن قرار گرفتند و افزایش سطح شوری از ۱۰۰ به ۵۰۰ میلی مولار باعث افزایش، محتوی پرولین و قندهای محلول شد. اما افزایش غلظت نیتروژن از ۵۰ به ۲۰۰ میلی گرم در لیتر باعث افزایش محتوی پرولین و کاهش محتوی قندهای محلول شد. وزن خشک اندام هوایی، محتوی مالون دی آلدئید، فعالیت آنزیم کاتالاز تحت تاثیر برهمکنش نیتروژن و شوری قرار گرفتند. نتایج نشان داد، در سطوح بالای شوری افزایش غلظت نیتروژن به ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی گرم در لیتر باعث کاهش وزن خشک و افزایش محتوی مالون دی آلدئید و فعالیت آنزیم کاتالاز شد. در شوری ۱۰۰ میلی مولار کاربرد کود نیتروژن باعث کاهش معنی دار فعالیت ترکیب های فنلی شد، به طوری که بیشترین فعالیت ترکیبات  با کاربرد ۵۰ میلی گرم در لیتر نیتروژن حاصل شد و با افزایش غلظت نیتروژن از فعالیت آنزیم کاسته شد. با توجه به نتایج، در شوری های پایین (۱۰۰ و ۲۰۰ میلی مولار) و متوسط (۳۰۰ میلی مولار) مصرف ۲۰۰ میلی گرم در لیتر نیتروژن و در شوری های بالا (۴۰۰ و ۵۰۰ میلی مولار) مصرف۰ ۵ میلی گرم در لیتر نیتروژن در محلول غذایی توصیه می شود.

Keywords:

پاسخ فیزیولوژیک , تنش شوری , پرولین , کبر , کود نیتروژن