کارکرد مقبول عقل با وجود امام از منظر علامه مجلسی

تاکید ویژه تشیع بر امامت در کنار منزلت والایی که عقل در منابع اجتهادی شیعه و کسب معرفت دینی تشیع داراست، ذهن هر پژوهشگر شیعه شناسی را به سمت این پرسش سوق می دهد که امام محوری با عقل محوری چه نسبتی دارد؟ و چه نسبتی میان این دو منبع و مرجع معرفتی وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش و مناسبات میان امام و عقل، دست کم سه دیدگاه کلی طرح شدنی است: تعطیلی و تسلیم عقل در برابر امام، نقش حداقلی برای امام یا عقل گرایی حداکثری و مرجعیت عقل و نیازمندی اش به امام. روش پژوهشی این تحقیق توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری داده های تحقیق و ابزار گردآوری آن کتابخانه ای است. تعطیلی عقل و تسلیم در برابر امام دیدگاه محدثانی مانند علامه مجلسی است که محور اساسی این پژوهش قرار گرفته است. علامه مجلسی اگرچه از استدلال و عقل در فهم روایات استفاده کرده است و عقل را ابزاری برای فهم و استنباط و ... می پذیرد و از آن به «تعقل الامور الدینیه» تعبیر می کند، در اصول دین عقل را بر نمی تابد و آن را منبع معرفتی دین نمی داند. ایشان با استناد و بررسی برخی روایات ثابت می کند نمی توان در اصول دین بر دلایل عقلی تکیه کرد

Keywords:

امام , عقل , معرفت دینی , روایات , شیعه