اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر خوردن بر ناگویی هیجانی و تمایزیافتگی خود زنان دچار اضافه وزن

زمینه و هدف: شیوع چاقی و اضافه وزن به میزان هشدار دهنده­ای در ایران نیز رو به افزایش است که این مساله می­تواند پیامدهای مختلف روان­شناختی را برای افراد چاق به همراه بیاورد. هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش ذهن­آگاهی مبتنی بر خوردن بر ناگویی هیجانی و تمایزیافتگی خود زنان دچار اضافه وزن بود. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی از نوع پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری در این پژوهش، شامل کلیه زنان دچار اضافه ­وزن شهرستان گنبدکاووس بود که در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ به کلینیک­های درمان اضافه و چاقی این شهر مراجعه نمودند. از جامعه آماری پژوهش، یک گروه نمونه متشکل از ۳۰ زن دارای اضافه وزن که به روش هدفمند انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (آموزش ذهن­ آگاهی مبتنی بر خوردن) (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) گمارده شدند. سپس زنان دچار اضافه وزن گروه آزمایش تحت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای هر هفته یک جلسه آموزش ذهن­آگاهی مبتنی بر خوردن قرار گرفتند ولی گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار پژوهش پرسشنامه های ناگویی هیجانی تورنتو و همکاران (۲۰۰۷) و پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورون و فریدلندر (۱۹۸۸) بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر و نرم افزار spss استفاده شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد که تفاوت معنادار از لحاظ بهبود دشواری شناسایی احساسات (۱۶/۸=F، ۰۰۱/۰>P)، دشواری در توصیف احساسات (۸۳/۱۰=F، ۰۰۱/۰>P)، و تفکر معطوف به بیرون (۸۹/۱۰=F، ۰۰۱/۰>P)، واکنش هیجانی (۳۵/۷۸=F، ۰۰۱/۰>P)، جایگاه من (۳۴/۶۰=F، ۰۰۱/۰>P)، بریدگی عاطفی (۸۹/۳۴=F، ۰۰۱/۰>P) و آمیختگی با دیگران (۶۱/۷۹=F، ۰۰۱/۰>P) بین آزمودنی­ های گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه بود (۰۱/۰>P). نتیجه ­گیری: می­توان نتیجه گرفت آموزش ذهن­آگاهی مبتنی بر خوردن بر ناگویی هیجانی و تمایزیافتگی خود زنان دچار اضافه وزن موثر بود و این تاثیر تا دوره پیگیری ادامه داشت.

Keywords:

mindfulness , alexythymia , self-differentiation , overweight , ذهن آگاهی , ناگویی هیجانی , تمایزیافتگی خود , اضافه وزن