بررسی آفرینش هنری و نقش هنرمند در ظهور زیبایی با نظر به آفرینش الهی

در اندیشه عرفانی- اسلامی، حسن و زیبایی حق تعالی اساس آفرینش عالم هستی است و زیبایی و آفرینش پیوندی ناگسستنی دارند. این مقاله قصد دارد، با نظر به آفرینش خداوندی و بر پایه این معنی عرفانی که انسان، مثال خداوند است، فعل هنری انسان را مورد واکاوی قرار دهد تا رهیافتی به چگونگی جلوه گر شدن زیبایی در اثر هنری و نقش هنرمند در آن اثر، فراهم آورد. در این راستا با بهره گیری از روش توصیفی، تحلیلی و تفسیری و بر اساس آموزه های قرآنی و منابع عرفان و حکمت اسلامی به بررسی مراتب آفرینش خداوندی و نسبت آن با فعل تکلم در آفریده های جهان، انسان و قرآن که جلوه های کامل جمال حق تعالی هستند، پرداخته شده است؛ سپس چگونگی ظهور زیبایی در اثر هنری با توجه به قوای وجودی انسان تحلیل و تبیین گردیده و به عنوان نمونه باغ هشت بهشت اصفهان از این منظر مورد مطالعه قرارگرفته است. نتایج حاکی از آن است که فعل هنری انسان در مرتبه قلب (عقل)، متناظر با زیبایی جوهر کلامی و باطنی اثر؛ و در مرتبه حس، متناظر با زیبایی صورت کتابی و ظاهری اثر است که هرچه ارتباط بیشتری بین این دو وجه به واسطه قوه­ ی خیال هنرمند برقرارگردد، اثر هنری زیباتر خواهد بود؛ درعین حال زیبایی ماندگار، ناشی از وجه کلامی اثر است که وابسته به حق و زیبایی اوست.

Keywords:

آفرینش , زیبایی , قرآن کریم , هشت بهشت , هنر