گونه شناسی آرایه تخت و عناصر جلوس در نگاره های شاهنامه تهماسبی.

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 50

This Paper With 13 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-28-1_006

تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1402

Abstract:

در طول تاریخ، تخت همواره مظهر قدرت و نشان مشروعیت حاکم وقت بوده که بازتاب بصری آن در نسخ خطی مصور؛ از جمله شاهنامه تهماسبی، به خوبی هویداست. هدف، شناسایی انواع تخت و سایر عناصر جلوس تصویر شده در شاهنامه تهماسبی عهد صفویه است. این جستار کوششی است برای پاسخ به این پرسش: آرایه های تخت و وسایل نشستن در شاهنامه تهماسبی از منظر نوع، ساختار، فراوانی و شخصیت های جلوس کرده بر آن ها، شامل چه مواردی می شود؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای- اسنادی است. تعداد نمونه های آماری ۸۶ نگاره ای از شاهنامه تهماسبی است که حاوی دست کم، یک آرایه از عناصر جلوس است. نتایج حاکی است؛ تخت، صندلی، چهارپایه و کجاوه از انواع عناصر جلوس در اثر یاد شده اند که نگارگران اغلب، با کاربست جنبه های خیالی در تجسم ساختار آن ها و با بکارگیری رنگ طلایی، جنس فلز را تداعی نموده اند. در این بین، بیشترین فراوانی با ۷۳ مورد مختص انواع آرایه تخت است که از منظر تنوع در تزئینات و ساختار، در رتبه نخست عناصر جلوس قرار دارند. از منظر شخصیت ها نیز تخت فریدون به عنوان یک پادشاه اساطیری، بیشتر از سایرین تکرار شده است.

Authors

روح اله رحمانی

کارشناس ارشد صنایع دستی، گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.

سید ابوتراب احمدپناه

استادیار گروه گرافیک، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابراهیمی پور، مریم (۱۳۹۱)، بینش فلسفی ایرانیان درباره نور و ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۷۶)، جستاری چند در فرهنگ ایران، انتشارات فکر ...
  • پارسازاده، عبدالعلی (۱۳۹۵)، اسطوره های ایران باستان، انتشارات آرون، تهران ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۹۰)، دایره المعارف هنر، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران ...
  • پوپ، آرتر و اکرمن، فیلیس (۱۳۸۷)، سیری در هنر ایران ...
  • حداد عادل، غلامعلی (۱۳۸۰)، دانشنامه جهان اسلام، جلد ششم، انتشارات ...
  • حمیدیان، سعید (۱۳۷۲)، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، نشر ...
  • خالقی مطلق، جلال (۱۳۷۲)، گل رنج های کهن؛ برگزیده مقاله ...
  • دوست خواه، جلیل (۱۳۸۰)، حماسه ایران یادمانی از فراسوی هزاره ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷)، لغت نامه، جلد پنجم، انتشارات دانشگاه ...
  • دیویدسن، الگا (۱۳۷۸)، شاعر و پهلوان در شاهنامه، ترجمه فرهاد ...
  • سیوری، راجر (۱۳۷۲)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، نشر ...
  • شاهوردی، مهوش (۱۳۹۳)، اسطوره های ایران زمین، انتشارات خانه تاریخ ...
  • صدری، مینا و عصمتی، حسین (۱۳۹۸)، ترجمان تصویری صور خیال ...
  • طاهری قمی، سید محمد (۱۳۹۶)، بررسی تطبیقی عناصر نمایشی در ...
  • فردوسی، حکیم ابوالقاسم (۱۳۸۵)، شاهنامه؛ متن کامل بر اساس نسخه ...
  • فرقدان، عاطفه (۱۳۸۹)، هندسه نقوش، انتشارات مبنای خرد، تهران ...
  • کمپفر، انگلبرت (۱۳۶۰)، سفرنامه، ترجمه کیکاووس جهانداری، انتشارات خوارزمی، تهران ...
  • کوپر، جی. سی (۱۳۹۲)، فرهنگ نمادهای آیینی، ترجمه رقیه بهزادی، ...
  • محمدزاده، مهدی و ظاهر، عادل (۱۳۹۴)، تاثیر شاهنامه تهماسبی در ...
  • مختاری، محمد (۱۳۶۹)، اسطوره زال تبلور تضاد و وحدت در ...
  • معین، محمد (۱۳۹۰)، فرهنگ فارسی، چاپ چهارم، نشراشجع، تهران ...
  • موسوی، سیده مطهره؛ پورمند، حسنعلی و کریمی فرد، لیلا (۱۳۹۹)، ...
  • نیک نسب، زینب و پایدارفرد، آرزو (۱۳۹۹)، شناسایی فرم، کاربرد ...
  • هینلز، جان (۱۳۶۸)، شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و ...
  • یوسفی، سحر؛ ایرانی، محمد؛ بیگ زاده، خلیل و عزیزی فر، ...
  • Canby, Sheila R. (۲۰۱۴). The Shahnama of Shah Tahmasp: The ...
  • Donavan, D. (۱۹۸۸). The Evolution of The Throne in Early ...
  • Harper, Prudence Oliver (۱۹۷۹). Thrones and Enthronement Scenes in Sasanian ...
  • Melville, Charles (۱۹۹۶). Safavid Persia. London: I.B. Tauris & Co ...
  • Mitchel, Colin p (۲۰۰۹). The Practice of Politics in Safavid ...
  • Mohamed, H (۲۰۲۱). Marable Thrones in Bukhara and Samarkand from ...
  • Otto-Dorn, K (۱۹۸۲). Das Seldschukische Thronbild, Persica.No۱۳, PP ۱۴۹–۱۹۴ ...
  • Pedersen, J. (۱۹۹۳). Minbar. In The Encyclopedia of Islam. New ...
  • Turner, Jan (۱۹۹۶). The Dictionary of Art, Vol. ۲۰, Macmillan ...
  • نمایش کامل مراجع