بررسی فرآیندهای واژه سازی در معادل یابی وام واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی بر پایه ی انگاره ی صرف واژگانی کیپارسی: با تکیه بر اشتقاق و ترکیب

در واژه شناسی، واژه عنصری است که در ساخت گروه استفاده می شود و به پدیده ای خیالی، واقعی، مادی یا انتزاعی در جهان خارج دلالت می کند. در ایران، وظیفه ی واژه سازی، تثبیت واژه ها، واژه یابی و معادل-سازی، بر عهده ی فرهنگستان است. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی فرآیندهای واژه سازی وام واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی است، که با استناد بر نظریه ی لایه ای کیپارسکی که در حیطه ی واژه سازی مورد استفاده قرار میگیرد، به انجام رسیده است. در راستای هدف ذکر شده، روش توصیفی–تحلیلی، ابزار جمع آوری داده به شکل کتابخانه ای و رویکرد منطقی حاکم استقرایی- قیاسی بکار رفته است. نیز حیطه ی وام واژه های غیرتخصصی در زبان فارسی نو، درصد سال اخیر صورت گرفته است. با توجه به هدف و روش یاد شده، جهت بررسی انگاره ی صرف واژگانی کیپارسکی در معادل یابی های مصوب فرهنگستان، ۵۰۰۰ معادل یابی بررسی شده است، که از میان آنها ۶۰۰ واژه بر اساس ترکیب و اشتقاق برگزیده شده است، از این میان، تعداد ۳۹۷ واژه، یا ۶۶ درصد از کل پیکره، بر اساس نظریه ی لایه ای کیپارسکی، قابلیت تجزیه و تحلیل را یافتند. تعداد ۲۰۳ واژه، برابر با ۳۴ درصد از کل پیکره غیرقابل تحلیل ارزیابی گردیدند.

Keywords:

اشتقاق , ترکیب , ترتیب لایه ای و تغییر مقوله , صرف واژگانی , کیپارسکی