ارزیابی رفتار متقابل آبخوان با فرونشست زمین و ارتباط آن با سطح آب زیرزمینی و تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری

تغییرات اقلیمی جهانی و رشد جمعیت، منجر به افزایش تقاضای آب به عنوان منبعی اساسی برای آب های شیرین شده است. خطر فرونشست زمین به دلیل پمپاژ آب های زیرزمینی و افت سطح آب ازجمله خطرات زیست محیطی است که خسارات زیادی به جوامع وارد می کند. این تحقیق در دشت سملقان یکی از دشت های کشاورزی در استان خراسان شمالی به صورت موردی انجام شده است که بر اساس اطلاعات شرکت آب منطقه ای این استان، بیشترین منابع آب زیرزمینی از چاه های عمیق این دشت استخراج شده و در شرایط بحرانی قرار دارد. در این مطالعه به منظور بررسی فرونشست زمین در اثر افت آب های زیرزمینی از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری از داده های پایین گذر ماهواره ی Sentinel-۱ در بازهی ۲۰۲۰-۲۰۱۴ استفاده شد. همچنین رفتار متقابل آبخوان با فرونشست دشت مورد بررسی قرار گرفت و علاوه بر آن برای پایش تغییرات پوشش گیاهی در دوره فرونشست از داده های ماهواره لندست-۸ در دشت سملقان استفاده شد. با استفاده از داده چاه های پیزومتری دشت نقشه های هم افت آب زیرزمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شده و ارتباط افت سطح آب زیرزمینی با فرونشست تحلیل گردید. نقشه های تولید شده نشان دهنده ارتباط مستقیم افت آب با فرونشست در آبخوان سملقان در بازه زمانی موردمطالعه بود. حداکثر فرونشست در این دشت در سال ۲۰۱۹ مقدار بیشینهی ۳۴ سانتی متر داشته و حداقل ۱۸ سانتی متر در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ برآورد شد. درنهایت ارتباط افت سطح آب زیرزمینی با فرونشست منطقه موردمطالعه قرار گرفت و رفتار آبخوان بررسی شد. نتایج نشان دهنده ی رفتار الاستیک زمین در آبخوان سملقان و اطراف شهرستان چمن بید بود. همچنین با پردازش تصاویر لندست- ۸ ارتباط زمانی-مکانی تغییرات پوشش گیاهی با فرونشست مطالعه شد. بررسی نتایج نشان دهندهی تخریب پوشش گیاهی به میزان ۵.۹٪ در مناطقی از دشت که تماما با افت سطح آب های زیرزمینی مواجه بوده و در پی آن فرونشست در منطقه رخ داده و همبستگی زمانی-مکانی بالایی را آشکار ساخت

Keywords:

آب های زیرزمینی , تداخل سنجی تفاضلی راداری , رفتار متقابل آبخوان , فرونشست , سنتینل-۱