واکاوی نقش پلیس جامعه محور در پرتو عدالت ترمیمی ( با تاکید بر سامانه عدالت جنایی )

تاریخ دریافت: ۱۴۰۱/۱۰/۱۱                    تاریخ بازنگری:   ۱۴۰۲/۰۲/۱۰                   تاریخ پذیرش: ۱۴۰۲/۰۲/۱۷    نهادهای پلیسی که در جوامع مختلف از قدمتی دیرینه برخوردارند، با هدف اصلی حفظ نظم عمومی و جلوگیری از وقوع جرم تشکیل شده ­اند. این نهاد همانند نظم عمومی در طی دهه­ های گذشته و به تناسب تحول درک جامعه از پدیده مجرمانه دچار تحول گردیده و از رویکردهای سنتی به رویکردهای نوین و اجتماع­ محور گرایش یافته است. در عصر حاضر، کشورها با افزایش جرائم مواجه شده اند که این امر باعث ناامنی و بی اعتمادی به پلیس در جامعه شده است. در مورد مقابله با این ناامنی و بی اعتمادی دولت ها تصمیم به تمرکززدائی از پلیس و همچنین قائل شدن نقش مهمی برای جامعه در مبارزه با جرائم شدند. همچنین با توجه به نیاز جامعه کنونی به الگوی پلیسی متفاوت با الگوی پلیس سنتی، پلیس ترمیمی برای پاسخ به این نیازها شکل گرفت. مقاله پیش­ رو با بهره­ گیری از روش توصیفی تحلیلی، بر نقش مهم و تاثیرگذار پلیس در حل و فصل اختلافات و مسائل کیفری، به عنوان یکی از کنشگران سامانه عدالت جنایی اذعان می­ کند. از میان مهمترین راهبردهای پیشگیرانه پلیس جامعه محور می ­توان به تحقق پلیس تعامل ­گرا به جای پلیس سرکوبگر، تحقق پلیس اخلاق مدار به جای پلیس زورمدار، و ایفای نقش پلیس هشداردهنده به جای پلیس تعقیب­ کننده اشاره نمود. از سوی دیگر، تغییر راهبرد از سیاست­ های خشن به سیاست­ های جنایی مشارکت­ محور و نیز حرکت در مسیر حاکمیت الگوی پلیس اجتماع­ محور از جمله این الزامات است. به دیگر سخن، اجرای برنامه ­های ترمیمی در سازمان پلیس نیازمند اعتماد بزه­ دیدگان به پلیس و نیز رفتار کرامت­ مدار با بزه­ دیدگان است.

Keywords:

عدالت ترمیمی , سامانه عدالت جنایی , واحدهای مشاوره و مددکاری کلانتری ها , رویکرد جامعه محور , پلیس ترمیمی