مواجهه شهید صدر با وظیفه گرایی کانت (ارزیابی دیدگاه اخلاقی شهید صدر در تطبیق با وظیفه گرایی کانت)

مساله چگونگی تعیین خوبی و بدی اخلاقی، فیلسوفان را با سه رویکرد کلی نتیجه گرایی، وظیفه گرایی و فضیلت گرایی روبه رو کرده است. از جمله معروف ترین نظریه های وظیفه گرایانه، نظریه کانت است که وظیفه گرایی حداکثری قلمداد می شود. در مقابل، نظریه هایی وجود دارند که در کنار وظیفه، به نتیجه نیز توجهی ویژه دارند. دیدگاه شهید صدر از جمله این نظریات است که گرچه همچون کانت، عقل عملی را به عنوان تعیین کننده وظیفه معرفی می کند، لکن براساس جهان بینی خود، غایتی به نام رضوان الهی را نیز معیار ارزش به شمار می آورد. ازآنجاکه پژوهش های متعددی در بررسی دیدگاه کانت انجام گرفته، هدف اصلی پژوهش تطبیقی حاضر، استخراج نقاط قوت و ضعف دیدگاه صدر است که یافته های آن به شرح زیر می باشد: براساس دیدگاه صدر می توان: الف) تحلیل دقیق تری از نقش نیت را در ارزش اخلاقی بیان کرد. ب) معیاری نتیجه گرایانه و به دور از اشکالات کانت ارائه نمود. ج) مثال های نقضی که دیدگاه کانت را مخالف فهم عمومی از اخلاق نشان می دهد را به خوبی تحلیل کرد و پاسخ داد.در مقابل، مسیر کانت در تحلیل قانون اخلاق برخلاف وظیفه گرایی صدر این ویژگی را داراست که از جهت گیری درونی بیرون آمده و در قالب مفاهیم دیگری ارائه شده است.

Keywords:

: the criterion for value , Shahid Sadr , Kant , Deontology