دانش یابی در پایگاههای داده ها

زمینه و هدف: استفاده موثر از دادههایی که در سیستم های مختلف اطلاعاتی ذخیره شده اند، چالش عمده سازمانها، بخصوص سازمانهای بهداشتی و درمانی میباشد. انبوه دادههای موجود در سازمانها، زمانی ارزش سازمانی خواهند یافت که به دانشی تبدیل شوند که از نظر کنترل هزینهها، افزایش سود و حفظ کیفیت در مراقبت از بیماران به این سازمانها کمک کنند. مطالعه حاضر با هدف پاسخگویی به این سوال انجام شد که برای استفاده موثر از دادههای ذخیره شده در پایگاههای اطلاعاتی سازمانهای بهداشتی و درمانی، چه اقداماتی در کشورهای پیشرفته انجام و از چه روشهایی استفاده شده است.روش بررسی: این پژوهش از طریق مرور منظم (سیستماتیک) مقالاتی که از سال ۱۹۹۰ به بعد در زمینه KDD (Knowledge Discovery in Databases) منتشر شده بودند، انجام شد. پس از مطالعه کتب و نشریات مرتبط با دادهها و بانکهای اطلاعاتی در کتابخانههای دانشکده مدیریت و اطلاعرسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران، کتابخانه مرکزی دانشگاه امیرکبیر و کتابخانه دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه علم وصنعت، مقالات منتشرشده از طریق پایگاههای اطلاعاتی Science Direct، Pubmed، Proquest، Blackwell و پایگاههای سازمانهای بینالمللی فعال در زمینه دانشیابی و دادهکاوی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند.یافته ها: ضرورت استفاده موثر از انبوه دادهها موضوع رشتهای به نام KDD یا دانشیابی قرار گرفته و از سال ۱۹۸۹ به بعد فعالیتهای وسیعی در کشورهای پیشرفته در این زمینه آغاز شده و مراحل مشخصی برای دانشیابی تعیین شده است. آشکارسازی موارد تقلب، بازاریابی و حفظ مشتری کاربردهای این رشته در زمینه صنعت و کاربردهای مشابه اما با محوریت بیمار و بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی کاربردهای آن در صنعت بهداشت میباشد. با استفاده از قابلیتهای علوم مختلف روشهایی ابداع شده است که نرم افزارهای کنونی از طریق آنها و با بهره گرفتن از قدرت تفسیر انسانی، دانش نهفته در پایگاههایی با انبوه دادهها را استخراج مینمایند. روشهای کمی از قبیل روشهای احتمالی و آماری، همچنین روشهای طبقهبندی از قبیل طبقهبندی Bayesian، درخت تصمیمگیری و سایر روشها شامل تحلیل روند و پراکنش، الگوریتم ژنریک، شبکههای عصبی و روشهای ترکیبی که دو یا چند تکنیک را با هم مورد استفاده قرار میدهند در ابزارهای دانشیابی مورد استفاده قرار میگیرند.نتیجهگیری: سازمانها و بخصوص سازمانهای بهداشتی و درمانی میتوانند با استفاده از نرم افزارهایی که برمبنای یک روش یا ترکیبی از روشهای KDD تهیه شدهاند، دانش نهفته در پایگاههای دادهها را کشف نمایند و ضمن کاهش قابل توجه در هزینهها از نتایج جالب آن برای تصمیمگیری در بهبود فعالیتهای خود استفاده نمایند.

Keywords:

KDD , پایگاه داده ها , دانش یابی , سازمانهای بهداشتی و درمانی