بررسی اثر عصاره های آبی و الکلی گیاه کاکوتی (Ziziphora clinopodioides) بر روند آپوپتوز و تغییر بیان ژن های کاسپاز ۳ و ۹ نورون های شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در رت های نر

زمینه و هدف: ژن های خانواده کاسپاز باعث پیشرفت دژنراسیون شده و در روندهای آپوپتوزی نقش دارند. گیاه کاکوتی با نام علمی Ziziphora clinopodioides  از خانواده نعناعیان (Lamiacace) دارای اثرات ضد التهابی قوی می باشد. این پژوهش به منظور تعیین اثرات عصاره های آبی و الکلی گیاه کاکوتی بر روند آپوپتوز و تغییر بیان ژن های کاسپاز ۳ و ۹ پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در رت های نر انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی ۲۴ سر رت نر نژاد ویستار با وزن ۲۵۰-۲۰۰ گرم به صورت تصادفی به۴ گروه ۶ تایی (کنترل، کمپرسیون و تیمار با عصاره های آبی و الکلی با دوز mg/kg ۷۵) تقسیم شدند. تزریق عصاره به صورت داخل صفاقی در روز کمپرسیون و۷ روز بعد انجام شد. بعد از ۲۸ روز و انجام پرفیوژن از نخاع ناحیه کمری نمونه برداری گردید و نمونه ها در دو مسیر مورد بررسی قرار گرفتند. سپس در هر گروه از قطعه کمری نخاع، Total RNA استخراج و cDNA سنتز گردید و سپس تغییرات بیان ژن های کاسپاز ۳ و ۹ مقایسه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تعداد نورون ها در گروه کمپرسیون نسبت به کنترل کاهش معنادار و در گروه عصاره آبی نسبت به کمپرسیون افزایش معنادار نشان داد. میزان بیان ژن کاسپاز ۳ و ۹ نیز در گروه کمپرسیون نسبت به کنترل افزایش معنی داری داشته است. در گروه تیمار با عصاره الکلی میزان بیان ژن کاسپاز ۳ و ۹ نسبت به گروه کمپرسیون افزایش معناداری نشان داد (۰/۰۰۱>P). نتیجه گیری: به نظر می رسد که عصاره گیاه کاکوتی به علت داشتن ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی مانند پولگون دارای اثرات حفاظتی بر سیستم عصبی بوده که می تواند ناشی از خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی در عصاره این گیاه باشد.

Keywords:

Apoptosis , Degeneration , Neuron , Ziziphora clinopodioides , آپوپتوز , دژنراسیون , نورون , کاکوتی