مروری بر نقش پروبیوتیک ها در کنترل دیابت

سابقه و هدف: با وجود مطالعات متعدد در خصوص اثر پروبیوتیکها در کنترل انواع مختلف دیابت، به نظر میرسد جمعبندی شواهد موجود میتواند به روشن شدن میزان اثر این دست از مکملهای غذایی به کنترل دیابت کمک کند. لذا هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش پروبیوتیکها بر کنترل شاخص وضعیت گلیسمی و سایر عوامل بیوشیمیایی در بیماران مبتلا به دیابت میباشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مروری چتری (Umbrella review) است که در آن مطالعات مرور سیستماتیک، متاآنالیز، مطالعات مرور سیستماتیک و متاآنالیزی که اثرات پروبیوتیکها را در انواع دیابت مورد بررسی قرار داده بودند، به زبان انگلیسی و فارسی در دو پایگاه الکترونیکی Pubmed و Scopus تا انتهای سپتامبر ۲۰۲۰ جمعآوری شدند. یافته ها: در نهایت۳۱ مطالعه واجد شرایط شناسایی شدند. در این مطالعات تاثیر مصرف مکمل یا مواد غذایی غنی شده با پروبیوتیک بر شاخصهای متابولیسم قند (۱۸ مطالعه)، پروفایل لیپیدی (۱۲ مطالعه)، عوامل التهابی و استرس اکسیداتیو (۱۱ مطالعه)، فشار خون (۴ مطالعه) و BMI (۲ مطالعه) در بیماران دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری مورد بررسی قرار گرفته بود. استنتاج: نتایج مطالعه حاضر حاکی از اثرات مثبت مکملیاری با پروبیوتیک بر وضعیت گلیسمی، لیپیدی، فشارخون، وضعیت استرس اکسیداتیو و التهابی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری میباشد. اما به دلیل هتروژنیتی بالا در برخی از شاخصهای بررسی شده، انجام مطالعات کارآزمایی بالینی دوسوکور با کیفیت متدولوژی بالا میتواند به روشن شدن اثربخشی کمک کند.

Keywords:

probiotics , diabetes mellitus , oxidative stress , inflammation , lipid profile , پروبیوتیک , دیابت , استرس اکسیداتیو , التهاب , لیپید