بررسی اثر فاژ لیتیک اختصاصی جدا شده بر رشد و مهار تشکیل بیوفیلم S.mutans و S.sanguinis جدا شده از پلاک دندان پوسیده

سابقه و هدف: با وجود پیشرفت در صنعت بهداشت دهان و دندان، مشکل پوسیدگی دندان به عنوان یکی از شایع‎ترین بیماری های دهان به قوت خود باقی است. یکی از روش‎های جدید مبارزه با پلاک دندان که عامل اصلی پوسیدگی است، استفاده از باکتریوفاژ لیتیک خاص است. از این رو هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر فاژ لیتیک اختصاصی بر رشد و مهار بیوفیلم S. mutans و S. sanguinis جدا شده از پلاک دندانی پوسیده بود. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی- توصیفی نمونه های پلاک دندان جهت جداسازی S. mutans و S.sanguinis جمع آوری و کشت در محیط MSA صورت پذیرفت. جدایه های مشکوک با تست های بیوشیمیایی بررسی و در نهایت با PCR تایید شدند. توانایی تشکیل بیوفیلم با رنگ سنجی کریستال ویوله در پلیت میکروتیتر سنجیده شد. باکتریوفاژ لیتیک با روش double layer agar از فاضلاب خام شهری جداسازی و مورفولوژی فاژ با میکروسکوپ الکترونی TEM بررسی شد. اثر فاژ لیتیک بر رشد S.mutans و S. sanguinis به روش لکه‎گذاری در آگار و انتشار در چاهک و بر مهار بیوفیلم سنجیده شد. یافته ها: از ۱۵۰ پلاک مورد بررسی،  ۶۵ جدایه (۴۳/۳۳درصد) S. mutans و ۴۰ مورد (۲۶/۶۷درصد) S. sanguinis جداسازی شد. جدایه های S. mutans  (۰/۴۳=OD)، بیوفیلم قوی تری به نمایش گذاشتند. نتایج بررسی TEM، باکتریوفاژ لیتیک متعلق به خانواده Siphoviridae  را نشان داد که اثر مهاری خوبی بر رشد S. mutans و S. sanguinis داشت و تا ۹۶ درصد قادر به مهار تشکیل بیوفیلم بود. استنتاج: باتوجه به اندازه ریز ذرات فاژ که می‎توانند قدرت نفوذ خوبی برای ورود به لایه های بیوفیلم داشته باشند، می توان به توانایی فاژ به عنوان روشی برای مبارزه با پلاک دندان اشاره نمود.

Keywords:

dental plaque , S. mutans , S. sanguinis , bacteriophage , biofilm , پلاک دندان , S. mutans , S. sanguinis , باکتریوفاژ , بیوفیلم