بررسی تغییرات دمایی، رطوبتی و شواهد یخچالی در پلئیستوسن پایانی (مطالعه موردی: دره کونه گورگ، شمال غربی پیرانشهر)

شواهد برجای مانده از عملکرد یخچال ها، شرایط اقلیمی گذشته را بیان می­دارند. دره کونه گورگ در منطقه چیخدر در جنوب غربی آذربایجان غربی قرار دارد و تغییرات اقلیمی را در بستر خود ثبت کرده است. این تغییرات در پلئیستوسن پایانی تاثیر قابل توجهی بر لندفرم­ها داشته است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات دمایی و رطوبتی و شواهد یخچالی آخرین دوره سرد در دره کونه گورگ، شمال غربی پیرانشهر انجام شده است. روش تحقیق شامل بررسی­های میدانی، نمونه­برداری، روش­های بازسازی تغییرات دمایی و رطوبتی، آنالیز دانه بندی و XRD می­باشد. نتایج نشان داد که خط برف دائمی در پلئیستوسن پایانی حدود ۶/۲۵۶۳ متر بود. بارش منطقه به­طور میانگین حدود ۸/۲۳۳ میلی متر بیشتر از زمان حال و میانگین دمای سالانه حدود ۴۵/۶ درجه سانتی­گراد کمتر از زمان حال بوده است، لذا شرایط دمایی و بارش برای شکل گیری یخچال­ها مناسب بوده است. کاهش دمای منطقه نسبت به زمان حاضر و پایین بودن تبخیر که امکان انباشت برف در منطقه­ بالاتر از خط تعادل فراهم ساخته است امکان شکل­گیری یخچال­ها را ایجادکرده است. نتایج آنالیز XRD غلبه­ کانی کلریت در نمونه سطحی و فقدان آن در نمونه عمقی را نشان داد که بیانگر تخریب فیزیکی سنگ­های الترامافیک و سرپانتین در منطقه می­باشد. مشاهدات میدانی گویای احتمال وقوع سه فاز گسترش یخچالی را بیان می­کند. آنالیز دانه بندی شامل مواد درشت دانه، درهم، زاویه­دار و با جورشدگی ضعیف بود که از ویژگی­های رسوب یخچالی می­باشد. در حال حاضر سیستم شکل­زایی مجاور یخچالی در منطقه­ی کونه گورگ حاکم است.

Keywords:

پلئیستوسن پایانی , دانه بندی , روش پورتر , کونه گورگ