حضور داروهای شیمی درمانی سایتوتوکسیک با پایه پلاتین (PBCDs) در پساب بیمارستانی: مطالعه موردی در اصفهان

سابقه و هدف: شیمی درمانی با داروهای سایتوتوکسیک با پایه پلاتینیوم (PBCDs) یکی از پرکاربردترین روش ها برای درمان انواع مختلف سرطان است. بخش قابل توجهی از این داروها از طریق ادرار بیماران دفع و همراه با پساب های بیمارستانی وارد محیط زیست شده و اثرات مخربی را بر روی اکوسیستم های مختلف به دنبال دارد. مواد و روش ها: از مجرای آدرم رو اصلی خروج پساب یک بیمارستان جامع سرطانی در شهر اصفهان به مدت یک هفته توسط دستگاه نمونه گیر خودکار، ۷ نمونه ترکیبی ۲۴ ساعته پساب تهیه و پس از آماده سازی، مقادیر پلاتین آن به روش طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) تعیین شد. آمار مصرف داروهای PBCDs از داروخانه بیمارستان و نسخ پزشکان استخراج شد. نتایج به دست آمده با آزمون های آماری ANOVA و همبستگی پیرسون در سطح معنی داری (۰۵/۰ >P) مورد آنالیز قرار گرفت. یافته ها: سالیانه حدود ۴۷/۳۶۶ گرم داروی PBCDs  در این بیمارستان تجویز شده و حداکثر غلظت پلاتین در پساب خروجی بیمارستان ۸۵۷، حداقل آن ۱۰۲ و میانگین آن ۲۵۷ ± ۵/۴۸۲ نانوگرم در لیتر تعیین شد. غلظت پلاتین در پساب خروجی با میزان داروی تجویز شده برای بیماران در روز قبل رابطه معنی داری نشان داد (۰۱/۰ >P). استنتاج: روزانه حدود ۱گرم پلاتین از طریق پساب بیمارستان مورد نظر وارد محیط می شد. با توجه به شیوع قابل توجه سرطان در جامعه و ورود مطب های شخصی به بحث شیمی درمانی، انتظار می رود که میزان آزادسازی پلاتین به محیط عدد قابل توجهی باشد که نیاز به مطالعات و بررسی های بیش تر دارد.

Keywords:

chemotherapy , cytotoxic drugs , platinum , effluent , hospital , شیمی درمانی , داروهای سایتوتوکسیک , پلاتین , پساب , بیمارستان