بازتعریف هویت زنان همسر از دست داده: مطالعه ای در محله های افسریه و عباس آباد تهران

پرسش آغازین این پژوهش عبارت است از «زنان متاهلی که همسر خود را از دست میدهند، چگونه هویت خود را بازتعریف میکنند؟» این پژوهش بر پایه رهیافت نظریه داده بنیاد انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختیافته سیر زندگی و مشاهده است. نظریات گیدنز، کاستلز، جنکینز و گیلیگان در بازتعریف هویت بررسی شد. حجم نمونه ۲۱ نفر از زنان «همسر از دست داده» است که با نمونهگیری هدفمند و نظری در دو محله افسریه (منطقه ۱۵تهران) و عباس آباد (منطقه ۶ تهران) انجام شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که زنان پس از قرارگرفتن در موقعیت زن همسر از دست داده و سپری کردن دوران سوگواری، در موقعیت زن «همسر از دست داده» قرار میگیرند. با توجه به دادهها، سه مقوله هویتی اصلی در باره این زنان شناسایی شد که عبارت اند از: ۱. زنان همسر از دست داده شاد، ۲. زنان همسر از دست داده غمگین و ۳. زنان همسر از دست داده سرگردان. زنان شاد به زیر مقولههای ۱. زنان همسر از دست داده شاد حمایتطلب، ۲. زنان همسر از دست داده شاد مستقل و ۳. زنان همسر از دست داده شاد مقاوم دستهبندی می شوند. بازتعریف هویت زنان همسر از دست داده در پنج الگوی پارادایمی ۱. زن فناشده، ۲. زن حمایتطلب، ۳. زن تنها، ۴. زن مقاوم و ۵. زن مستقل قرار میگیرند. تعمق در روند شکلبندی هویت جنسیتی زنان همسر از دست داده، نشان میدهد که بازتعریف هویت آنان تحت تاثیر منابع اقتصادی فرهنگی و اجتماعی، روابط خانوادگی، سن و وجه مادری «زنان همسر از دست داده» است. هیچ یک از پنج الگوی پارادایمی در دو محله مسلط نبود.

Keywords:

بازتعریف هویت , زن همسر از دست داده , هویت جنسیتی