پیشرفت های دهه اخیر در خصوص واکسن های لیشمانیا با تاکید بر نانوواکسن ها

لیشمانیوز یک بیماری عفونی ناشی از انگل تک یاخته ای از جنس لیشمانیا است. این بیماری سالانه عوارض اقتصادی و اجتماعی فراوانی بر جوامع تحمیل می کند. شواهد میدانی، حاکی از قابل پیشگیری بودن بیماری لیشمانیوز به وسیله واکسیناسیون می باشند. با توجه به این که مطالعات وسیعی در خصوص واکسن ها علیه لیشمانیا به ویژه انواع نانو واکسن ها انجام شده است، لذا هدف از مطالعه حاضر، بررسی مطالعات انجام شده در خصوص پیشرفت های اخیر درباره این واکسن های جدید می باشد. این مطالعه مروری غیر نظام مند طی سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۶ به جستجو در پنج پایگاه انگلیسی زبان (Science Direct, Scopus ,Ebsco, PubMed and Google Scholar) و چهار پایگاه داده های فارسی (Barakat Kowlege Network system, Magiran, Elm Net , Scientific Information Database (SID) می پردازد. درمان فعلی انواع لیشمانیوز بر اساس داروهای شیمیایی می باشد، اما کاربرد آن ها با محدودیت های جدی مانند هزینه بالا، سمیت، عوارض مصرف دارو و اثربخشی کم مواجه است. علاوه بر این، واکسن های علیه لیشمانیا به ویژه انواع نانو واکسن ها می توانند با تعدیل پاسخ ایمنی در از بین بردن انگل لیشمانیا به نفع میزبان در تعامل باشند. لذا در مطالعه حاضر تلاش شد تا انواع واکسن های لیشمانیایی و روند توسعه آن ها، انواع حاملین، انواع کاندیدهای واکسن، استراتژی ها و سیستم های رهایش از گذشته تا حال مرور شود. در پایان می توان گفت نانو واکسن های ترکیبی متشکل از آنتی ژن های متعدد و به خوبی توسعه یافته همراه با ادجوانت اینترلوکین ۱۲ مانند Leish-۱۱۱f و MPL-SE، بهترین شانس برای موفقیت در این زمینه است. موفقیت هایی که در زمینه واکسیناسیون لیشمانیا به دست آمده، به طور مشخص نشانگر نیاز بیش تر به انجام تحقیقات و سرمایه گذاری در زمینه تولید واکسن مناسب علیه لیشمانیا می باشد.

Keywords:

leishmaniasis , nanovaccine , liposome , nanoparticle , لیشمانیوز , نانو واکسن , لیپوزوم , نانوذره