فرصت ها و چالش های ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در بازارهای گاز طبیعی دکتر یدا... کریمی پور

خردمندانه­ی اقتصادی در بازارهای گاز طبیعی ومایع است. در این ارتباط، پس از نگاهی کوتاه بر ادبیات مورد نظر و نقش گسترش یابنده و حساس گاز طبیعی در اقتصاد انرژی، فرصت­ها، تنگناها و مشکلات ایران به عنوان دومین دارنده­ی ذخایر گاز طبیعی جهان برای کسب برتری، دستیابی یا نفوذ در پنج بازار عمده و مقیاس کلان کنونی جهان، شامل بازارهای شبه­قاره، خاور دورپیشرفته، خلیج­فارس، چین و اروپا، مورد بررسی و ارزیابی بوده است. دستاوردهای محوری و مستند این مقاله، بر پایه روش، داده­ها و منابع معتبر، در جهت فراهم­سازی پرسش کلیدی این پژوهش، فرصت­ها و چالش­های پایه­ای ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران برای کسب برتری یا دست کم نفوذ پاسخ به پرسش اصلی پژوهش، در برگیرنده موارد زیر است: ۱- کوشش­های دو دهه­ای جمهوری اسلامی ایران برای دستیابی به بازار شبه­قاره­هند در قالب خط لوله صلح، چندان کارایی ندارد. ۲- راهبرد نفوذ در بازار LNG [۱] کره جنوبی، ژاپن و چین، با چند چالش بزرگ ژئوپلیتیکی مواجه است. ۳- بازار خلیج­فارس گرچه زنده و پویا است، اما از دیدگاه نرخ تقاضا و برخی مولفه­های دیگر، استراتژیک نیست. ۴- اروپا در بردارنده­ی بیشترین شاخص­های یک بازار استراتژیک،پایدار و گسترش یابنده بوده و بدون تردید می­بایست در اولویت نخست بازارهای گازی ایران قرار گیرد. ۵- هرچند جمهوری­اسلامی ایران پیش­وبیش از اندیشیدن درمورد این بازارها، می­بایست در وهله­ی نخست از کشوری واردکننده گاز طبیعی، به کشوری صادرکننده تبدیل گردد.

Keywords:

فرصت های ژئوپلیتیک , چالش های ژئوپلیتیک , بازار گاز طبیعی , ژئواکونومی , نابوکو , خط لوله صلح , تحریم ایران